ارزیابی توان سرزمین برای شناسایی مناطق مناسب توسعه گردشگری با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP)

در این تحقیق به منظور تخصیص اراضی برای توسعه اکوتوریسم از روش ارزیابی چند معیاره مبتنی بر فرآیند تحلیل شبکه ای و منطق فازی استفاده گردید. معیارهای اکولوژیکی شامل خاک، اقلیم، منابع آب، زمین شناسی و فیزیوگرافی و معیارهای اقتصادی و اجتماعی شامل کاربری اراضی، فاصله از جاده، فاصله از اراضی ساخته شده، فاصله از جاذبه­های دیدنی  و فاصله از امکانات گردشگری شناسایی و به روش فازی کمی شدند. جهت تهیه نقشه کاربری اراضی از داده های سنجنده OLI ماهواره لندست 8 استفاده شده است. عملیات برداشت زمینی در تیر 1394 انجام شد. سپس اقدام به رتبه بندی عوامل موثر در تخصیص اراضی به اکوتوریسم با استفاده از روش فرآیند تحلیل شبکه ای گردید. در آخرین گام با استفاده از عملگر ترکیب خطی وزنی (WLC) کلیه لایه های اطلاعاتی در محیط ArcGIS®10.1 تلفیق شدند و نقشه نهایی توان توسعه اکوتوریسم تهیه گردید. به منظور صحت طبقه بندی به صورت تصادفی 20 درصد از واحدهای همگن دارای قابلیت برای اکوتوریسم در عرصه بررسی و مشخص گردید که 94 درصد از واحدهای شناسایی شده به تفکیک توان طبقات با شرایط طبیعی سرزمین انطباق دارد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که معیارهای اکولوژیکی مجموعا 64/0 از وزن نهایی را به خود اختصاص داده و این نشانه دخالت بیشتر معیارهای اکولوژیکی در ایجاد قابلیت برای اکوتوریسم می باشد. همچنین از کل سطح عرصه 2/75 درصد دارای توان برای توسعه اکوتوریسم و 8/24 درصد از سطح منطقه فاقد توان می باشد. از مناطق باقابلیت قابل قبول ازنظر کاربری اکوتوریسم، حدود 32/30 درصد از سطح منطقه دارای توان زیاد می باشد. استفاده توام از منطق فازی و روش ANP در تعیین ارجحیت و وزن معیارها نسبت به یکدیگر شرایط منطقی تر و انعطاف پذیرتری را برای ارزیابی به روش WLC فراهم می کند.

کلیدواژه ها:

اکوتوریسم ، فرآیند تحلیل شبکه ای ، ترکیب خطی وزنی ، مقایسه زوجی ، طالقان