الگوی پارلمانی عقلانی شده؛ با نگاهی به حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران
محل انتشار: دوفصلنامه فقه حکومتی، دوره: 3، شماره: 6
سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 652
فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_GJJ-3-6_005
تاریخ نمایه سازی: 25 دی 1398
چکیده مقاله:
الگوی پارلمانی، واجد مشخصه عمومی مسئولیت سیاسی دولت در برابر مجلس است. همچنین در نظامهای مختلط، یعنی نظامهای نیمه ریاستی- نیمه پارلمانی، هر یک از قوا ابزارهای مختلف سیاسی و قانونی نفوذ، اقتدار یا تاثیر بر یکدیگر را دارند. تاریخ حقوق اساسی در برخی کشورها نشان داده است که دولتها در چنین الگوهایی همواره تحت نفوذ و انقیاد پارلمان هستند و گاهی پارلمانها از ابزارهای نفوذ و اقتدار به صورت گسترده و غیرعقلایی استفاده میکنند. در حقوق اساسی برخی کشورها مانند فرانسه، آلمان و ایتالیا، ایده پارلمانتاریسم عقلانی شده در برابر این آسیب مطرح شد که تکنیکهایی را برای اجتناب از ایجاد وضعیت ناپایدار در مناسبات دولت و پارلمان پیشنهاد می کند. در این مقاله سعی شده تا این ایده در چارچوب حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران تحلیل و ارزیابی شود. فرض اساسی این مقاله بر این مبنا استوار است که در حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، میتوان با استفاده از تکنیکهای این ایده تا حدودی معایب الگوی موجود، در روابط میان قوا را اصلاح و تعدیل کرد. در این راستا می کوشیم نخست به مفهوم ایده پارلمانتاریسم عقلانی شده بپردازیم، سپس پیش زمینههای تاریخی و تکنیکهای آن را معرفی کنیم و در نهایت مبانی این ایده را در حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران تحلیل و بررسی نماییم. نتیجه این است که چنین ایده ای میتواند برخی مشکلات مربوط به نظام نظارت و تعادل در روابط قوا را بهبود بخشد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
علی مشهدی
دانشیار دانشگاه قم