ارزیابی قابلیت تولید محصولات عمده زراعی در اراضی منطقه هشتگرد با استفاده از روش فایو

نخستین گام در تعیین الگوی بهینه کشت گیاهان زراعی در کشاورزی و افزایش عملکرد و تولید در یک منطقه، شناسایی و ارزیابی قابلیت و ظرفیت (پتانسیل) تولید زمینهای آن منطقه است. منطقه هشتگرد با گستره تقریبی 1170 کیلومترمربع بهدلیل نزدیکی به کلان شهر تهران و تمرکز شمار زیاد واحدهای کشاورزی، صنعتی و خدماتی موقعیت سیاسی اقتصادی مهمی دارد. هدف از این تحقیق با توجه به نبود اطلاعات کافی در زمینه ظرفیت تولید اراضی منطقه هشتگرد برای کشت آبی محصولات زراعی، تعیین قابلیت اراضی منطقه هشتگرد برای زراعت آبی چهار محصول عمده و برآورد عملکرد آنها در واحد سطح با استفاده از روش سازمان خواربار جهانی (فایو) و محاسبه درآمد خالص به ازای هر مترمکعب آب مصرفی بود. ظرفیت تولید گندم، جو، ذرت علوفهای و یونجه با استفاده از روش فایو در منطقه هشتگرد بهترتیب 3/12 ،3/8 ،75 و 8/26 تن در هکتار محاسبه شد. ظرفیت تولید بهدستآمده در منطقه، کارایی بالای تولید گیاهان زراعی در منطقه هشتگرد را پیشبینی میکند و از سوی دیگر عملکرد به دست آمده توسط کشاورزان نمونه نشان میدهد که امکان رسیدن به ظرفیت تولید در منطقه هشتگرد وجود دارد. در منطقه هشتگرد به ازای هر مترمکعب آب 25/1 کیلوگرم گندم، 1/1کیلوگرم جو، 6/6 کیلوگرم ذرت علوفهای و 2/1 کیلوگرم یونجه تولید شد. همچنین بررسی شاخص سود خالص آب مصرفی هر گیاه در منطقه بیانگر یک واقعیت اساسی یعنی هدررفت آب در منطقه است که نیازمند سیاستگذاریهای نوین در زمینه بهبود ارتقاء عملکرد گیاهان زراعی و بهرهبرداری بهینه از منابع آبی منطقه بر پایه ملاحظات زیستمحیطی و اقتصادی است.

کلیدواژه ها:

ارزیابی تناسب اراضی ، تولید قابل پیشبینی ، شاخص بهره وری آب ، کارایی مصرف آب