تخمین غلظت ازن در سطح زمین با استفاده از روش رگرسیون خطی چند متغیره و تعیین پارامترهای موثر

زمینه و هدف: ازن سطح زمین O3 به عنوان یکی آلاینده های بسیار خطرناک دارای اثرات قابل توجهی برای سلامت ساکنان مناطق شهری است. هدف از این مطالعه شناسایی عوامل موثر بر تشکیل ازن و مدلسازی تغییرات مکانی و زمانی غلظت ازن در کالن شهر تهران است.روش بررسی: داده های مورد استفاده در این تحقیق شامل داده های هواشناسی و داده های مربوط به غلظت آلاینده های برای سال 1393 است. در این پژوهش ابتدا تاثیر و همبستگی پارامترها با غلظت ازن با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون coefficient of Pearson و سپس مدلسازی غلظت ازن، با روش رگرسیون خطی چند متغیره multivariate linear regression انجام شد.یافته ها: مدل توسعه داده شده توانایی توصیف 79 درصد تغییرات داده برای سال 1393 را داشته است. آنالیز زمانی غلظت ازن نشان میدهد که بهترین عملکرد مدل برای فصل تابستان R2=0/771 و تیر ماه R2=0/778 بوده است. همچنین نتایج مدل سازی مکانی برای ایستگاه های سنجش آلودگی نشان میدهد که ایستگاه شهرداری منطقه 4 دارای کمترین ضریب تشخیص مکانی R2=0/6 و ایستگاه اقدسیه دارای بالاترین ضریب تشخیص R2=0/79 هستند. در نهایت توزیع مکانی مقدار غلظت ازن تخمین زده شده با مقدار غلظت ازن اندازه گیری در سطح ایستگاه همخوانی کاملی داشت. نتیجهگیری: براساس نتایج این مطالعه، تمامی پارامترهای مربوط به غلظت آلاینده های همراه با پارامترهای هواشناسی از عوامل موثر در مدلسازی غلظت ازن سطح زمین بودهاند. همچنین پراکنش مکانی غلظت ازن در شهر تهران نشان از غلظت بیشتر ازن در جنوب و شرق تهران نسبت به شمال و غرب تهران بوده است.

کلیدواژه ها:

غلظت آلاینده ها ، پارامترهای هواشناسی ، تخمین غلظت ازن ، رگرسیون خطی چند متغیره