ارزیابی تنوع ژنتیکی و وراثت پذیری صفات موثر بر عملکرد نخود تحت شرایط دیم

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 338

فایل این مقاله در 17 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_IJPR-8-1_009

تاریخ نمایه سازی: 1 اردیبهشت 1397

چکیده مقاله:

شدت انتخاب، میزان وراثت پذیری و تنوع فنوتیپی، سه عامل مهم موثر در پاسخ به گزینش برای هر صفت می باشند.برای این منظور، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار جهت شناسایی صفات موثر بر عملکرد وبرآورد وراثت پذیری و تنوع ژنتیکی این صفات در 20 ژنوتیپ نخود (شامل 18 لاین امید بخش و دو رقم شاهد در سالزراعی 92 - 1391 تحت شرایط دیم انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ژنوتیپ ها برای کلیه صفات دارای تفاوتمعنی دار (P<0.01) بودند که این بیانگر تنوع قابل توجه آنها از نظر این صفات، به ویژه صفت عملکرد دانه بود. نتایجمقایسه میانگین عملکرد دانه نشان داد که به ترتیب ژنوتیپ های 1 ، 17 و 7 کمترین و ژنوتیپ های 13 ، 3 و 19 بیشترینعملکرد دانه را دارا بودند. نتایج به دست آمده بیانگر این بود که به طورکلی لاین های مطلوب با عملکرد بالا دارای مقادیربالاتری از صفات زیست توده، تعداد غلاف در بوته، تعداد بذر در بوته و محتواب آب نسبی بودند، درحالیکه به طور نسبیتعداد شاخه های اصلی در بوته کمتری داشتند. نتایج نشان داد که عملکرد دانه با صفات زیست توده، تعداد غلاف در بوته،تعداد بذر در بوته و محتوای آب نسبی همبستگی مثبت و با صفت تعداد شاخه اصلی در بوته همبستگی منفی ومعنی داری داشت. نتایج تجزیه رگرسیون گام به گام نیز بیانگر این بود که مهمترین صفت تاثیرگذار بر عملکرد دانه درشرایط دیم به ترتیب شامل زیست توده، شاخص برداشت و تعداد غلاف در بوته بودند که 73 / 98 درصد تغییرات عملکرددانه را توجیه کردند. بالاترین میزان وراثت پذیری به ترتیب مربوط به صفات وزن صد دانه، عملکرد زیست توده و عملکرددانه و کمترین وراثت پذیری مربوط به صفات روز تا رسیدگی فیزیولوژیک، روز تا گلدهی و تعداد غلاف در بوته بود. نتایجنشان داد که بیشترین تغییرات ژنوتیپی مربوط به صفات وزن صد دانه، زیست توده و عملکرد دانه بود و کمترین مقدارتغییرات ژنوتیپی هم مربوط به صفات روز تا رسیدگی، روز تا 50 درصد غلاف دهی و روز تا گلدهی بود. در واقع این نتیجهبیانگر تنوع زیاد و کم این ژنوتیپ ها به ترتیب برای این صفات بود. نتایج تجزیه علیت نشان داد که صفت زیست توده دارایبیشترین اثر مستقیم مثبت و صفت تعداد غلاف در بوته هم (از طریق افزایش زیست توده دارای بیشترین اثر غیرمستقیمبر روی عملکرد دانه بودند و به عنوان مطلوبترین صفات جهت انتخاب غیرمستقیم عملکرد شناسایی شدند. نتایج مقایسهگروهی ژنوتیپها نشان داد که دو گروه کابلی و دسی فقط از نظر دو صفت ارتفاع بوته و وزن صد دانه دارای تفاوتمعنی دار آماری بودند.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

سیدسعید موسوی

استادیار و دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان

محمدرضا عبداللهی

استادیار و دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان

فرزاد کیان ارثی

دانشجوی دکتری اصلاح نباتات (ژنتیک مولکولی) دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان

داود احمدی دهرشید

دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان