تعیین مقدار بقایای گیاهی، ویژگی های فیزیکی و مکانیکی خاک در سیستم های خاک ورزی مختلف

روش های خاک ورزی حفاظتی که با مدیریت مناسب بقایای محصول همراه باشد یکی از راه کارهای موثر در جلوگیری از فرسایش خاک، کاهشآلودگی هوا، کاهش مصرف انرژی و کاهش هزینه ها در کشاورزی به شمار می رود. در این تحقیق، تاثیر روش های مختلف خاک ورزی بر پوشش بقایایگیاهی، مقاومت مکانیکی خاک و پایداری خاکدانه ها مورد بررسی قرار گرفت. همچنین تاثیر درصدهای مختلف بقایای گیاهی بر مقاومت غلتشی چرخغیرمحرک در محیط انباره خاک مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشات مزرعه ای به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی انجام شد.روش های مختلف خاکورزی در سه تیمار (گاوآهن برگردان دار، گاوآهن بشقابی و گاوآهن چیزل) با چهار تکرار صورت گرفت. مقادیر بقایای گیاهی بااستفاده از دو روش برش عرضی خطی و روش پردازش تصویر محاسبه گردید. آزمایشات مربوط به مقاومت غلتشی نیز در محیط انباره خاک و در سهسطح 10، 50 و 90 درصد انجام گرفت. نتایج نشان داد که با افزایش شدت خاک ورزی، پایداری خاکدانه ها کاهش یافته است، به طوری که کمترین مقدار پایداری خاکدانه مربوط به تیمارهای خاک ورزی شده با گاوآهن برگردان دار و بیشترین مقدار پایداری مختص تیمار خاک ورزی شده با گاوآهن چیزل وبشقابی به دست آمد. نتایج حاصل از بررسی اثر بقایای گیاهی بر مقاومت غلتشی چرخ نشان داد که مقاومت غلتشی تیمارهای مختلف با یکدیگر تفاوتمعنی داری ندارند. در نهایت استفاده از گاوآهن بشقابی به دلیل داشتن درصد بالایی از پوشش بقایای گیاهی و کاهش چشمگیر مقاومت مکانیکی و جرمویژه ظاهری و نیز حفظ پایداری خاکدانه ها، به عنوان ابزار مناسب خاک ورز در این تحقیق توصیه می شود.

کلیدواژه ها:

خاک ورزی حفاظتی ، مدیریت بقایای گیاهی ، مقاومت غلتشی