جوهرزدایی: تقلیل دین به عرفان های نوظهور (مطالعه موردی: تحلیل گفتمان انتقادی برنامه های پرگار از شبکه بی بی سی فارسی)

مقاله پیش رو با تحلیل گفتمان انتقادی 24 برنامه از مجموعه برنامه­های پرگار شبکه تلویزیونی بی بی سی فارسی می­خواهد نشان دهد که چگونه گفتمان هژمونیک مسلط بر این مجموعه برنامه گفتمان سکولاریسم سعی در القای این ایده دارد که دین در جهان معاصر تنها در شکل عرفان­های نوظهور یا معنویت های شخصی می­تواند به حیات خود ادامه دهد، دینی که از قلمروی عمومی غایب است. در راستای صورت بندی این شکل دین­ورزی، از طریق دوقطبی­ سازی هایی همچون کارشناسان مدرن مراجع سنتی، عرفان فقه، گوهر دین مناسک دین، فردگرایی مرجعیت­گرایی می­کوشد از تمامی عناصری که در میان دینداران سنتی همچون ذاتیات و مسلمات فرض شده، جوهرزدایی کند. دین پیرایی و دین زدایی دو رویکردی است که سکولاریسم برای جوهرزدایی از دین بکار می­گیرد. تحت این رویه جوهرزدایی است که دین به چیزی نحیف و خنثی بدل می شود و دیگر در زندگی اجتماعی همچون پدیداری عینی قابل تشخیص نخواهد بود.  

کلیدواژه ها:

سکولاریسم ، جوهرزدایی ، دین پیرایی ، دین زدایی ، تحلیل گفتمان انتقادی