مروری بر نظریات آسیب شناسی روانی شناختی و مدل های فراشناختی برای اختلال وسواس فکری – عملی

هدف تحقیق حاضر بررسی نظریه ها و تحقیقات انجام شده اخیر در زمینهٔ رویکردهای شناختی و فراشناختی مرتبط بااختلال وسواس فکری– عملی است. سالکوسکیس معتقد است عامل شناختی محوری در این اختلال، احساس مسوولیتافراطی است که شخص در قبال افکار نافذ خود دارد، این احساس مسوولیت سبب ایجاد فعالیت های خنثی ساز(اعمالاجباری) می شود. در نظریه راچمن سوگیری فراشناختی چون آمیختگی فکر-عمل نقش مهم تری دارند و این سوگیریسبب افزایش احساس مسوولیت و احساس گناه می شود و همچنین انجام اعمال اجباری برای کاهش این احساس ها رامی شود. در نظریه فراشناختی ولز نیز بر نقش باورهای فراشناختی از جمله عدم اعتماد شناختی، آمیختگی فکر - عمل،آمیختگی فکر-رویداد و آمیختگی فکر- شیء تاکید شده است. براساس نظریه کنترل تفکر شناختی کلارک وجود برخیعوامل آسیب پذیری مانند اضطراب صفتی، عاطفه منفی و باورهای فراشناختی در تعامل با خلق منفی و رویدادهای منفیموجب ایجاد افکار مزاحم و تلاش ناموفق فرد در کنترل آن ها موجب تشدید این افکار می شود. در مجموع براساسدیدگاه کارگروه شناخت های وسواسی اجباری شش آسیب شناختی اصلی در این اختلال عبارت اند از: احساس مسیولیتافراطی، بیش ارزیابی تهدید و احتمال، درآمیختگی فکر– عمل، اهمیت کنترل افکار، کمال طلبی و عدم تحمل بلاتکلیفیاست که در این مقاله ارتباط بین این عوامل و ارتباط آن ها با اختلال وسواس بررسی شد.

کلیدواژه ها:

شناخت ، فراشناخت ، اختلال وسواس فکری – عملی ، نظریه ، آسیب شناسی