ارزیابی جوانه زنی برخی از ژنوتیپ های کلزا در واکنش به پتانسیل آب با استفاده از مدل هیدروتایم

شناسایی ارقام متحمل به خشکی از نظر تولید محصول در مناطق خشک و نیمه خشک اهمیت زیادی دارد. به همین دلیل، این آزمایش در قالب طرح آماری کاملا تصادفی به صورت فاکتوریل با 20 ژنوتیپ کلزا و 5 سطح پتانسیل آب 0، 15/0-، 3/0-، 5/0- و 8/0- مگاپاسکال در 4 تکرار درآزمایشگاه تکنولوژی بذر پردیس ابوریحان در سال1394-1395 اجرا شد. جوانه زنی بذر ژنوتیپ های مختلف به صورت روزانه دوبار در هر پتانسیل آب و دمای 20 درجه سانتی گراد ثبت شد. سپس مدل هیدروتایم به داده های جوانه زنی برازش داده شد. نتایج حاصل از پارامترهای مدل هیدروتایم برای هریک از ژنوتیپ ها نتایج نشان داد که لاین کرج1 و رقم اپرا به ترتیب با 23/1- و 2/1- مگاپاسکال کم ترین مقدار پتانسیل پایه و متحمل ترین ژنوتیپ ها به خشکی بودند. لاین 203 و رقم لیکورد به ترتیب 27/0- و 22/0- بیش ترین مقدار پتانسیل پایه و حساس ترین ژنوتیپ ها به خشکی بودند. کم ترین ضریب هیدروتایم مربوط به ارقام زرفام و طلایه با 67/22 و73/23 مگاپاسکال بر ساعت و بیش ترین مقدار این ضریب مربوط به لاین 389 و رقم اپرا به ترتیب با 93/50 و07/48 مگاپاسکال بر ساعت بود. پتانسیل پایه با حدود 95 درصد بیش ترین توارث پذیری را داشت. با استفاده از مدل هیدروتایم ژنوتیپ های متحمل به خشکی شناسایی شد. همچنین، بررسی تنوع ژنتیکی و فنوتیپی و توارث پذیری پارامترهای مدل نشان داد تنوع مناسبی در مقاومت ژنوتیپ های مختلف به سطوح خشکی وجود داشت که از این تنوع می توان برای اصلاح ارقام جدید کلزا متحمل به خشکی استفاده کرد.

کلیدواژه ها:

بذر ، پلی اتیلن گلایکول ، تنش خشکی ، تنوع ژنتیکی ، سرعت جوانه زنی ، قدرت بذر