عصا و جایگاه نمادین آن در فرهنگ ها و باورهای باستانی

نمادها و نشانه­ها در تاریخ اساطیری و روایی هر ملل دارای مفاهیم و معانی خاصی بوده­است ­و هریک از آنها داستان­ها، تفکرات و باورهایی را به خود اختصاص داده­اند. در این میان، ابزاری همچون عصا یا دبوس که امروزه معنای مشخصی را به ذهن متبادر می­سازد، در عصر باستانی و در روایات دینی و غیردینی معانی و کارکردهای متفاوت و متعددی داشته­است. بر این اساس، پژوهش حاضر در پی آن است که دریابد عصا در تمدن­ها و باورهای مختلف باستانی دارای چه کارکردهایی بوده و چگونه نمادی به شمار می رفته­است همچنین این ابزار در شکل انتزاعی و ملموس خود، در دست صاحبان قدرت (شهریاران) و اصحاب دین (رهبران دینی) هریک نشانگر چه مفاهیمی بوده و در نقوش و نگاره­ها و باورهای دینی چگونه تصویر و معرفی می­شود بدین سان با مطالعه و بررسی متون تاریخی و نگاره­های باستانی و همچنین، با رجوع به روایات اساطیری و دینی، یافته­های پژوهش پیش رو با رویکردی توصیفی- تحلیلی، حاکی از آن است که عصا/ دبوس در دنیای مادی، در دست افراد، نشانگر شوکت، قدرت دنیوی و دینی بوده و به­عنوان نماد قدرت ایزدی، همواره در دست ایزدان مشاهده می­شود و با این ابزار است که ایزدان و نمایندگان آنها در روی زمین، به تحقق آمال خود می­پردازند. از طرفی عصا در دست صاحب­منصبان نشانگر نقش رهبری و ریاست آنها و همچنین در مواردی، سمبل فرزانگی، آزمودگی و کهنسالی است.

کلیدواژه ها:

عصا ، دبوس ، شهریاران ، اساطیر ، فرهنگ