جایگاه مادر در شاهنامه و رامایانا

شاهنامه و رامایانا از نوع حماسه های طبیعی و نخستینه محسوب می شوند. خاستگاه مشترک و همزیستی اقوام هند و ایرانی در ادوار مختلف تاریخی باعث شباهت هایی در خصوص جایگاه مادر در این دو منظومه شده است. مادران در این دو اثر پیوسته دل سوز، رازدار، مورد اعتماد و طرف مشورت فرزندان هستند و تعامل عاطفی مادر و پسر نسبت به مادر و دختر بیش تر است. رابطه مادر و پسر عاطفی تر و دو طرفه به نظر می رسد. فرزندان به احساس و عاطفه مادران بسیار توجه می کنند و تلاش می نمایند تا زمینه آرامش و خرسندی خاطر او را فراهم آورند. در هنگامۂ رزم و سفر همواره خواهان دعای خیر مادر هستند تا بدرقه راهشان باشد و این در حالی است که رابطه پدر و فرزند حالتی یک طرفه و بیش تر حالت مافوق و زیر دست دارد. از تفاوت ها می توان به این موارد اشاره کرد: نقش مادران در شاهنامه مقطعی است و اکثر قریب به اتفاق مادران دارای سرنوشتی نامعلوم می باشند. یعنی وقتی نقش خود را ایفا می کنند، از صحنه داستان گویی حذف می شوند؛ اما در رامایانا، حضور مادران همیشگی است و سرانجامی مشخص دارند. در شاهنامه منزلت مادر بر همه ارجحیت دارد در حالی که در رامایانا جایگاه مادر نقش همسر را کم رنگ نمیکند مادران شاهنامه غالبا داغ جگر گوشه خود را میبینند و دل شکسته و محزون از صحنه داستان کنار میروند اما در رامایانا اکثر مادران سر و سامان یافتن و خوشبختی فرزندان را به نظاره مینشینند

کلیدواژه ها:

رامایانا-شاهنامه-مادر