ریزسیالش حوزه ای نوظهور در مهندسی شیمی

طی سالهای گذشته در نتیجه هم­افزایی پیشرفتهای دانش و فناوری، هرروزه جنبه های جدیدی از دانش و فناوری، که تا دهه­های اخیر مطرح نبوده­اند، ظهور کرده­اند. ریزسیالش که دانش و فناوری کنترل و حرکت حجمهای بسیار اندک سیالات است، نمونه ای از این حوزه های نوظهور است. پیش­بینی شده است که با گسترش این حوزه، انقلابی در مهندسی شیمی به وجود آید که نمونه آن با ظهور ریزتراشه­ها در صنعت محاسبات و رایانه مشاهده شد. در این پژوهش به معرفی ریزسیالش، کاربردها و چالشهای پیش­روی آن و همچنین به ارتباط تنگاتنگ این دانش و فناوری میان­رشته­ای با مهندسی شیمی پرداخته شده است. علاوه­­براین، گزارشی در مورد فعالیتهای دانشکده­ها و مراکز تحقیقاتی دررابطه­با این حوزه ارائه شده است. حجم اندک فعالیتهای علمی و پژوهشی انجام­شده در ایران در مقایسه با کشورهای پیشرفته صنعتی نشان می­دهد که جامعه مهندسی شیمی ایران، تقریبا با این حوزه جدید بیگانه است. در جامعه علمی پژوهشی مهندسی شیمی ایران به­جز گروه فرایندهای جداسازی دانشگاه علم­وصنعت ایران، که به تحقیق و پژوهش در این زمینه پرداخته است، فعالیت چندانی گزارش نشده است. این در حالی است که در دانشکده­های معتبر مهندسی شیمی دنیا مراکز تحقیقاتی یا آزمایشگاههای متعدد ریزسیالش تاسیس شده و حتی درسهای مرتبط با این حوزه در برنامه آموزشی دانشجویان گنجانده شده است. این پژوهش پیشنهاد می­کند که به­منظور حرکت هماهنگ با جریان علمی روز دنیا، دانشکده­ها و مراکز تحقیقاتی مهندسی شیمی بخشی از فعالیتهای آموزشی و پژوهشی خود را به این حوزه آینده­دار اختصاص دهند تا با تربیت مهندسان و پژوهشگرانی آگاه به مسائل مطرح علمی روز، شکاف صنعتی و علمی موجود بین ایران و کشورهای پیشرفته صنعتی از این حیث عمیق­تر نشود.

کلیدواژه ها:

آموزش مهندسی شیمی ، ریزسیالش ، نانو فناوری ، پدیده های سطحی ، سامانه های ریزالکترومکانیکی