تاثیر زیولیت و محلول پاشی سلنیوم و سیلسیوم بر عملکرد، اجزای عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیک کلزا تحت شرایط تنش شوری

کلزا به دلیل داشتن صفات و ویژگی هایی نظیر ترکیب مناسب اسیدهای چرب، توانایی جوانه زنی و رشد در دماهای پایین و سازگاری نسبتا خوباین گیاه با شرایط آب و هوایی مختل، امکان کشت در مناطق وسیعی از کشور را دارد. این گیاه پر نیاز و کودپذیر بوده و در طول دوره رشد خود مقادیرقابل توجهی از عناصر غذایی را از خاک برداشت می کند. به منظور بررسی تاثیر مصرف خاکی زیولیت و محلو لپاشی سلنیوم و سیلسیوم برعملکرد،اجزای عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیک کلزا تحت شرایط تنش شوری آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی طی دوسال زراعی 91-1390 و 92-1391در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی انجام شد. زیولیت در سه سطح (صفر، 5 و 10 تن در هکتار) به صورت خاک مصرف و سلنیوم و سیلسیوم هرکدام در سه سطح (صفر، دو و چهار گرم در لیتر) به صورت محلول پاشی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب داده های دو سال آزمایش نشان داد که اثر سال بر تمام صفات مورد بررسی به جز تعداد خورجین، تعداد دانه در خورجین، لینولییک اسید، محتوی کلروفیل و فعالیت آنریم پراکسیداز معنی دار بود همچنین نتایج نشان داد که اثر اصلی زیولیت، سلنیوم و سیلسیوم برتمام صفات مورد بررسی معن یدار می باشد. هرچند محتوی نسبی آب برگ و فعالیت آنزیم پراکسیداز تحت تاثیر تیمار سیلسیوم غیر معنی دار بود. مقایسهمیانگین نشان داد که اثرات متقابل سه جانبه تیمارها بر وزن دانه، عملکرد دانه، عملکرد زیست توده، محتوی کلروفیل، فتوسنتز، محتوی نسبی آب برگو فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان معنی دار می باشد. صفاتی نظیر وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد زیست توده، شاخص برداشت، درصد روغن، درصد لینولنیک اسید، فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز و محتوی سدیم برگ در سال دوم نسبت به سال اول افزایش معنی داری نشان داد. زیولیت سببافزایش تعداد خورجین و تعداد دانه در خورجین گردید. همچنین شاخص برداشت به طور معنی داری با افزایش مصرف زیولیت افزایش نشان داد. نتایجنشان داد که سلنیوم سبب افزایش تعداد خورجین، تعداد دانه در خورجین و شاخص برداشت شده است. محلول پاشی سیلسیوم نیز به طور معنی داری سببافزایش تعداد خورجین، تعداد دانه در خورجین و شاخص برداشت شد. در نهایت بیشترین عملکرد دانه (3009/92 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد زیست توده (108778 کیلوگرم درهکتار) از تیمار 10 درصد وزنی زیولیت به همراه محلول پاشی 4 گرم در لیتر سلنیوم و 4 گرم در لیتر سیلسیوم به دست آمد.

کلیدواژه ها:

تحمل ، کلزا ، عناصر اصلاح کننده