بررسی اثر تنش خشکی در مراحل مختلف رشد بر عملکرد دانه، تجمع اسمولیت ها و رنگ دانه های فتوسنتزی در ژنوتیپ های سورگوم دانه ای (.Sorghum bicolor L)

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 594

فایل این مقاله در 15 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JFCR-15-3_016

تاریخ نمایه سازی: 1 اردیبهشت 1397

چکیده مقاله:

یکی از مهم ترین راهبردهای گیاهان در پاسخ به تنش های غیرزنده ازجمله خشکی، تجمع مواد محلول آلی سازگار است. به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد، اجزای عملکرد دانه و برخی صفات بیوشیمیایی در ژنوتیپ های سورگوم دانه ای، آزمایشی به صورت کرت های خردشده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1393 در مزرعه مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان جنوبی اجرا شد. تیمارهای تنش خشکی شامل آبیاری متداول (شاهد)، قطع آبیاری در مرحله رشد رویشی (مرحله رویت آخرین برگ به صورت لوله ای) و قطع آبیاری در مرحله رشد زایشی ( 50 درصد بوته ها در مرحله آغاز گلدهی) به عنوان عامل اصلی و 10 ژنوتیپ سورگوم دانه ای شامل : KGS33، MGS2، KGS29، سپیده، KGFS13، KGFS17، KGFS5، MGS5، KGFS27 و KGFS30 به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که تنش خشکی تاثیر منفی معنی داری بر عملکرد دانه، وزن هزار دانه و تعداد دانه در پانیکول داشته است. ژنوتیپ های موردمطالعه نیز از نظر تمام صفات مورد بررسی تفاوت آماری معنی دار داشتند که حاکی از وجود تنوع بالا در بین ژنوتیپ ها بود. تنش خشکی سبب کاهش محتوای کلروفیل و کاروتنوییدها و افزایش محتوای کربوهیدرات های محلول و پرولین آزاد و نیز درصد قند ساقه (Brix) گردید. از نظر عملکرد دانه ژنوتیپ KGFS13 با میانگین عملکرد 5060 کیلوگرم در هکتار و پس از آن ژنوتیپ KGFS17 قرار گرفت. مقایسه میانگین اثر متقابل ژنوتیپ و تنش خشکی از نظر محتوای پرولین برگ نشان می دهد که ژنوتیپ KGSF17 در تیمار تنش خشکی متوسط، بالاترین میزان و ژنوتیپ های MGS5 و MGS2 در شرایط آبیاری متداول به طور مشترک کمترین میزان پرولین را دارا بودند. درمجموع نتایج نشان می دهد که تجمع پرولین و کربوهیدرات های محلول و درصد قند ساقه، در اثر تنش خشکی افزایش و رنگ دانه های فتوسنتزی کاهش پیدا می کند.

نویسندگان

علی آذری نصرآباد

استادیار، بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان جنوبی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بیرجند، ایران

سید محسن موسوی نیک

دانشیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل

محمد گلوی

استاد گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل

سید علیرضا بهشتی

دانشیار، بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران