ارزیابی تحمل به خشکی و استفاده از ذخایر ساقه ژنوتیپ های امید بخش گندم نان در شرایط تنش رطوبتی و فتوسنتزی متفاوت

به منظور ارزیابی میزان تحمل به خشکی ژنوتیپ های جدید گندم در شرایط تنش رطوبتی و فتوسنتزی متفاوت، آزمایشی مزرعه ای در قالب طرح 1386 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و - 1385 و 87 - کرت های دو بار خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال های زراعی 86و تنش رطوبتی از مرحله گرده (D منابع طبیعی طرق مشهد به اجرا در آمد. تیمار آبیاری در کرت های اصلی شامل آبیاری مطلوب در طول فصل رشد ( 1 ،9207 ،9205 ،9203 ،9116 ، تیمار ژنوتیپ در کرت های فرعی شامل هفت ژنوتیپ جدید گندم (لاین های شماره 9103 ،(D افشانی تا رسیدگی ( 2و جلوگیری از (P و رقم کراس شاهی و تیمار شرایط فتوسنتزی در کرت های فرعی فرعی شامل استفاده از فتوسنتز جاری ( 1 (C-81-10 ،9212 بود. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر تنش رطوبتی و شرایط فتوسنتزی بر عملکرد دانه، شاخص برداشت، تعداد دانه در (P فتوسنتز جاری ( 2در شرایط C-81- 9116 و 10 ، سنبله و وزن هزار دانه معنی دار بود. همچنین اختلافات ژنوتیپی در مورد صفات مذکور معنی دار بود. ژنوتیپ های 9103 9116 و 9207 تحت شرایط معمولی و جلوگیری از ، C-81- معمولی رطوبتی و استفاده از فتوسنتز جاری جزء برترین ژنوتیپ ها بودند. ژنوتیپ های 10و در C-81- فتوسنتز جاری بالاترین عملکرد دانه را داشتند. در شرایط تنش رطوبتی و استفاده از فتوسنتز جاری، ژنوتیپ های 9103 و 9212 و 10 و 9103 دارای بالاترین عملکرد دانه بودند. شاخص تحمل به تنش C-81-10 ، شرایط تنش رطوبتی و جلوگیری از فتوسنتز جاری ژنوتیپ های 9116برآورد بهتری از عملکرد دانه در شرایط بهینه و محدودیت رطوبتی ارایه کرد. درصد استفاده از ذخایر برای پر کردن دانه ها (درصد انتقال مجدد ) (STI) 37 درصد تحت شرایط تنش رطوبتی افزایش یافت. نظر به این / 28 درصد تحت شرایط مطلوب آبیاری به 8 / تحت تاثیر تنش رطوبتی قرار گرفت و از 5 9103 و 9116 بیشترین ظرفیت استفاده از ذخایر ساقه برای پرکردن دانه ها در هر دو شرایط (معمولی و تنش رطوبتی ) را ،C-81- که ژنوتیپ های 10داشته و پتانسیل عملکرد آن ها نیز بالا بود می توان آن ها را به عنوان ژنوتی پهای امید بخش و مناسب جهت استفاده در برنامه های اصلاحی مناطق خشک و نیمه خشک پیشنهاد نمود.

کلیدواژه ها:

گندم ، عملکرد دانه ، محدودیت منبع ، شاخص تحمل خشکی ، درصد انتقال مجدد