نقش انتقال، انقلاب و استهلاک در تبدل موضوع

انقلاب، انتقال و استهلاک، از دیگر اسباب تبدل موضوع هستند. ملاک تحقق این سه مبدل موضوع در کتب فقهی، کمتر مورد عنایت بوده است که در مقاله حاضر بدان توجه شده است. انقلاب به معنای تبدیل خمر به سرکه دانسته شده است؛ با این که به این فرد از تبدیل، اختصاص ندارد. ملاک انقلاب، تبدل وصف بدون نیاز به تبدیل صورت نوعیه عرفیه است ولی چون تغییر وصف درموارد آن به گونه ای است که عرف، آن را تغییر صورت نوعیه می داند، می توان آن را از صغریات استحاله دانست. انتقال به معنای انتقال شیء نجس به طاهر و تبدیل به جزیی از آن است، ولی انتقال بر عکس تعریف نیز صادق است و افزوده بر عین نجس و حیوان، در متنجس و نبات نیز راه دارد. ملاک انتقال، صدق حقیقی اسناد متقل، به منتقل الیه و سلب اسناد آن از منتقل عنه است. استهلاک به معنای پراکنده شدن اجزای موضوع است، به گونه ای که از دیگری قابل تمیز نباشند، پس ملاک استهلاک، عدم تمییز اجزای موضوع است. استهلاک، با وجود حضور در ابواب مختلف فقه، در همه آنها موضوع ساز نیست و برای دریافت این نکته مهم، نگاه به لسان دلیل، نیاز است.

کلیدواژه ها:

انقلاب ، انتقال ، استهلاک ، تبدل موضوع ، صورت نوعیه