بررسی و تحلیل شاخص های ژیومورفیک و ارتباط آن با مورفوتکتونیک فعال در مناطق خشک پلایای اردستان

اهداف: هدف پژوهش حاضر، بررسی فعالیتهای تکتونیکی حوضه آبخیز اردستان با رویکردکمی است. نویسندگان سعی کردند از شاخصهایی استفاده شود که کمتر محاسبه شده باشد؛ بنابراین با توجه به اعتبار شاخصهای ژیومورفیک در مطالعات ژیومورفولوژی، برای ارزیابیفعالیتهای کواترنری پلایای اردستان، به محاسبه شاخصهای شکل حوضه (BS) ، حجم به سطح حوضه (VA) ، تراکم سطحی آبراهه (P) ، انشعابپذیری (BR) ، انتگرالهیپسومتری 4 حوضه (HI) و سینوزیته جبهه کوهستان (smf) مبادرت شد. روش: در این پژوهش ابتدا با روش کتابخانهای و تحلیل منابع، 44 روش کمی استخراج شدسپس متناسب با موقعیت منطقه که در ناحیه خشک و بیابانی ایران مرکزی قرار گرفته، 6 شاخص سازگار و منطبق با مناطق خشک و اندیسهایی که با مورفولوژی حوضه و شبکه زهکشی ارتباط بیشتری داشتند، محاسبه شدند. سپس برای ارزیابی فعالیتهای تکتونیکی از شاخصهای شکلحوضه (BS) ، حجم به سطح حوضه (VA) ، تراکم سطحی آبراهه (P) ، انشعابپذیری (BR) ، انتگرال هیپسومتری حوضه (HI) و سینوزیته جبهه کوهستان (smf) استفاده شد. یافتهها/نتایج: نتابج این پژوهش که با شاخص Lat برآوردشده، نشان میدهد که بخشهای شمالغرب و جنوب غرب محدوده مورد مطالعه از نظر تکتونیک بسیار فعالتر از قسمتهای مرکزی و - شرقی حوضه است. به طوری که حوضههای باد خالدآباد با 2 Lat= و طرق ابیازن با 39 Lat= 2/ دارای فعالیت تکتونیکی زیاد و حوضههای اردستان 2/33 Lat= و دقسرخ با 2/5 Lat= دارای فعالیت زمینساختی متوسط هستند. نتیجهگیری: به نظر میرسد فعالیت بخشهای شمال غرب و جنوب غرب محدوده به عبورگسل- های مهم قم زفره و نطنز مربوط میشود؛ این در حالی است که به رغم نبود پیشینه لرزهخیزی - قابل توجه، مناطق فوق میتواند بیشترین توان حرکتی را در آینده داشته باشد

کلیدواژه ها:

مورفوتکتونیک ، نیوتکتونیک ، پلایای اردستان ، شاخصهای ژیومورفیک