اثر نوع دانه گرده بر چگونگی رشد لوله گرده و صفات کمی و کیفی میوه گیلاس (Prunus avium L.) رقم زرد دانشکده

اکثر ارقام گیلاس، خودناسازگار بوده و برای تولید میوه تجارتی، نیاز به گرده دهنده مناسب و سازگار دارند. تعیین سازگاری و ناسازگاری ارقام گرده دهنده در روش کلاسیک بصورت روش گرده افشانی کنترل شده و مطالعه میکروسکوپی رشد لوله گرده انجام می شود. در این پژوهش گیلاس رقم زرد دانشکده به عنوان پایه مادری با استفاده از دانه گروه خودی و گرده ارقام بینگ ، ناپلئون ، سفید رضائیه ، شبستر ، ابرده به صورت کنترل شده گرده افشانی شدند. هشت نمونه گل (مادگی) از تیمارهای مختلف در محلول FAA تا زمان بررسی میکروسکوپی نگهداری شدند. جهت بررسی و تعیین اثر دانه های گرده ارقام استفاده شده جهت گرده افشانی بر خصوصیات مختلف کمی و کیفی میوه رقم زرد دانشکده ، برخی صفات میوه اندازه گیری گردید. طبق نتایج به دست آمده دانه گرده ارقام شبستر ؛ سفید رضائیه و ناپلئون روی کلاله رقم زرد دانشکده جوانه زده و در مدت 26 تا 120 ساعت پس از گرده افشانی لوله های گرده این ارقام به تخمک پایه مادری رسیدند که نشانه سازگاری کامل گرده این ارقام با رقم زرد دانشکده بود. نتایج میکروسکوپی گل های خود گرده افشانی شده رقم زرد دانشکده، نشان داد که هیچ لوله گرده خودی نتوانسته بود خود را به تخمک برساند. لذا رقم زرد دانشکده خودناسازگار بوده و گرده دهنده مناسب آن می تواند ارقام شبستر ، سفید رضائیه و ناپلئون باشد. همچنین رشد لوله گرده ارقام ابرده و بینگ در سطح کلاله و یک سوم ابتدایی خامه زرد دانشکده متوقف گردیدند که نشانه ناسازگاری آنها نسبت به این رقم می باشد. اگرچه براساس برخی از نتایج به دست آمده بین تیمارها از نظر طول و قطر میوه اختلاف وجود داشت (P 0.05) و همچنین بین تکرارهای مختلف از نظر وزن هسته، طول میوه، قطر میوه و درصد مواد جامد محلول (بریکس) تفاوت مشاهده گردید (P 0.05)، ولی پژوهش های تکمیلی تأثیر نوع گرده بر خصوصیات کیفی میوه پیشنهاد می گردد.

کلیدواژه ها:

گیلاس (Prunus avium L.) ، رقم زرد دانشکده ، خودناسازگاری ، رشد لوله گرده ، کیفیت میوه