بررسی کمی و کیفی اسانس توده هایی از پونه سا (Nepeta spp.) و تعیین کارآمدی اجزای اسانس در بررسی روابط درون و بین گونه ای
محل انتشار: فصلنامه علوم باغبانی ایران، دوره: 49، شماره: 3
سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 455
فایل این مقاله در 12 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JHS-49-3_001
تاریخ نمایه سازی: 21 فروردین 1399
چکیده مقاله:
پونه سا (Nepeta) از بزرگ ترین جنس های تیره نعنا بوده و ایران از خواستگاه های اصلی آن است. در مورد بررسی فعالیت های زیستی متابولیت های ثانویه جنس پونه سا، گزارشات متعددی وجود دارد که نشان دهنده اهمیت این جنس است. در این پژوهش، کمیت و کیفیت اسانس 12 توده از گونه های ایرانی پونه سا، N. cataria، N. menthoides و N. crassifolia، کشتشده در منطقه غرب تهران، مطالعه شد. همچنین، کارآمدی اجزای اسانس، در بررسی روابط درون و بین گونه ها ارزیابی شد. اندام های گیاهی در مرحله گل دهی کامل، برداشت شده و پس از خشکشدن در سایه، بهروش تقطیر با آب، اسانس گیری شدند. بررسی کمی و کیفی اجزای اسانس، به ترتیب با استفاده از دستگاه های GC و GC/MS انجام شد. به منظور تعیین نقش هر یک از اجزای اسانس در تنوع درون و بین گونه ای، از روش تجزیه به مولفه های اصلی استفاده شد. بیشترین بازده اسانس به توده مرکزی از گونه N. cataria (5/2 %) تعلق گرفت. در گونه N. cataria، نپتالاکتون II (a4-آلفا، 7-آلفا، a7-بتا نپتالاکتون)، در گونه N. menthoides، دو جزء 1، 8- سینئول و نپتالاکتون II و در N. crassifolia، سه جزء نپتالاکتون I (a4-آلفا، 7-آلفا، a7-آلفا نپتالاکتون)، 1، 8- سینئول و نپتالاکتون II، ترکیب(های) غالب اسانس را تشکیل دادند. گونه های N. crassifolia و N. cataria به ترتیب از نظر میزان نپتالاکتون I و II، جایگاه های اول را به خود اختصاص دادند. از نظر میزان کل نپتالاکتون در اسانس، گونه N. cataria (1/99-8/97%) رتبه اول را داشت. همچنین، نتایج، کارآمدی اجزای اسانس در تمایز گونه ها و تعیین روابط درون و بین گونه ها را به اثبات رساند. در این پژوهش، بر اساس اجزای اسانس، گونه های N. crassifolia و N. cataria در یک گروه مجزا از گونه N. menthoides قرار گرفتند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
نجمه هادی
دانشجوی سابق دکتری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس | استادیار پژوهشی بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
عبدالعلی شجاعیان
استادیار، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
فاطمه سفیدکن
استاد بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
علی اشرف جعفری
استاد بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :