نقش جهانگردان مسلمان در معرفی کسب و کارهای کارآفرینانه در قرون سوم و چهارم هجری

قرن سوم و چهارم هجری در تمدن اسلامی سر آغاز شکوفایی تولیدات علمی در بین مسلمانان محسوب می گردد و در این میان کنجکاوی های علمی در شناخت توانایی و فرصت های اقتصادی موجود در سرزمین های تصرف شده توسط مسلمانان سبب گردید تا نخستین آثار جغرافیدانان به مثابه جهانگردانمسلمانان به نگارش در آید. لذا این مقاله در تلاش است تا ضمن بیان توصیفی از نحوه عملکرد جهانگردان مسلمان در شناسایی فرصت های کارآفرینانه به این پرسش پاسخ دهد که شکوفایی تجارت به عنوان یک مولفه ی کارآفرینی منجر به شکوفایی تمدن اسلامی در قرن سوم و چهارم شده است. دوران شکوفاییتمدن اسلامی از قرن دوم آغاز و تا قرن دوازدهم ادامه داشت و در این مدت فراز و نشیب های بسیار داشته است. عظمت تمدن یک ملت یا مکتب با توجه به نکته های گوناگونی روشن می شود که از جمله آنها، فرهنگ، آثار معماری و هنری، پیشرفت دانش های گوناگون و جهانگردی و سیر و سیاحت عالمان واندیشمندان است که این ویژگی، هم با دانش و تبادل دیدگاه ها و هم با امنیت اجتماعی در پیوند است. با توجه به این ویژگی ها، درخشان ترین تمدن اسلامی را در قرن چهارم دانسته اند، در این زمان سرزمین اسلاماز نظر وسعت و گستره از هند تا اندلس و از قفقاز تا آفریقا بوده که در قرن های بعد گسترش یافته است. در این مقاله بر آنیم تا نقش گردشگری در ایجاد و رشد تمدن اسلامی را مورد بررسی قرار دهیم. قبل از ورود به اصل موضوع ذکر این نکته ضروری به نظر می رسد که قرآن کریم این کتاب هدایت، بیش از همه به سیرو سیاحت در زمین توصیه و سفارش می نماید. . قرآن در بیش از شش آیه فرمان به سیر در زمین می دهد و در افزون از هفت آیه به صورت استفهام و سوال انسان ها را به گردش و سیر در زمین دعوت می کند تا آثار گذشتگان را ببینند و از آن عبرت بگیرند. در سوره عنکبوت برای آگاهی از چگونگی آفرینش دستور به سیر می دهد و در آیه های دیگر برای خرد ورزی در مسایل و آگاهی از وضعیت گذشتگان سیر در زمین را از همه می خواهد و حتی برای آگاهی از سنت گذشتگان آن را واجب دانسته و موجب هدایت پارسایان می داند.

کلیدواژه ها:

جغرافی تاریخی ، جغرافیدانان مسلمانان ، جهانگردان مسلمان ، تمدن اسلامی ، کارآفرینی ، تجارت