عوامل موثر بر بحرانی شدن وضعیت آبی رودخانه هیرمند استان سیستان و بلوچستان

حکمیت گلداسمیت در سال 1872، موجب تقسیم سیستان به دو قسمت سیستان بیرونی و سیستان درونی و به تبع آن تقسیم حوضه رودخانه هیرمند در بخش دلتا میان ایران و افغانستان شد. با این تقسیم بندی مرزی مشکلاتی از لحاظ تامین آب مورد نیاز سیستان ایران که از لحاظ حیات و درآمد اقتصادی وابستگی صد درصدی به این رودخانه دارد، به وجود آمد. وقوع خشکسالی و کاهش جریان آب از سر چشمه های هیرمند باعث کاهش جریان آب به سمت سیستان و وقوع بحران آب در این ناحیه شده است. درصد سال گذشته افغانیها با جداکردن کانالهای متعددی از هیرمند و احداث سدهای مخزنی و انحرافی روی آن حجم بیشتری از آب را مصرف کرده و میزان آب جاری به سیستان را کاهش داده اند. این مساله در مواقع خشکسالی در بخش علیای رودخانه، کم آبی در سیستان را تشدید نموده و در مقاطعی شکل بحران به خود میگرفت. این پژوهش با موضوع بررسسی عوامل تاثیرگذار بر بحرانی شدن وضعیت آب در رودخانه هیرمند استان سیستان و بلوچستان با نگرشی آینده نگر و به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است. با توجه به مواردی همچون عدم پایبندی افغانستان به قرادادهای منعقده با ایران در مورد حق آبه هیرمند و احداث سد و کانال های انحرافی در مسیر هیرمند به عنوان یافته های تحقیق و چگونگی برنامه ریزی جهت مدیریت بحران و کاهش حداکثری اثرات بحران و عوامل دخیل در آن را که با نقش آفرینی خود زندگی در منطقه سیستان را با تهدید مواجه می کنند، نتیجه گیری می کند.

کلیدواژه ها:

بحران آب ، رودخانه هیرمند ، استان سیستان و بلوچستان