شبیه سازی اندرکنش آب سطحی و زیرزمینی در شرایط بهره برداری تلفیقی (مطالعه موردی: دشت دز)

     بهره برداری تلفیقی از منابع آب سطحی و زیرزمینی یکی از مهم ترین چالش های پیش روی محققین منابع آب می باشد. استفاده تلفیقی در واقع، بهره برداری از منبع آب سطحی و زیرزمینی به منظور افزایش میزان آب قابل دسترسی و استفاده پایدار از منابع آبی موجود است. از این رو برنامه ریزی صحیح در این زمینه مستلزم آگاهی از نحوه برهم کنش آب سطحی و زیرزمینی در منطقه و تخمین و محاسبه پارامترها و عوامل سطحی و زیرزمینی موثر بر آن می باشد. بنابراین از اهداف اساسی مطالعه جاری، شبیه سازی برهم کنش آب سطحی و زیرزمینی با استفاده از ایجاد اتصال دینامیکی بین منابع آب سطحی و زیرزمینی در دشت دز (شامل دشت های لور، دیمچه، دز غربی، دز شرقی و سبیلی) است، به طوری که داده ها و نتایج به طور ماهیانه بین مدل آب سطحی ویپ و مدل آب زیرزمینی مادفلو در گردش می باشد. لذا در هر گام زمانی ماهانه مقادیر برداشت، نفوذ، تراز رودخانه ها، رواناب و غیره از مدل ویپ وارد مدل مادفلو شده تا مقادیر تراز آب زیرزمینی، جریان بین آبخوان ها و غیره محاسبه و به مدل ویپ برگردد و این روند تا پایان دوره شبیه سازی ادامه خواهد داشت. نتایج نشان داد در قسمت های شمالی تا میانه دشت، رودخانه های دز و کرخه بیشتر باعث تغذیه آبخوان شده و در قسمت های میانه دشت به پایین (مانند سایر رودخانه های دشت دز) بیشتر نقش زهکش را به عهده دارند. به علت تراکم زیاد چاه ها و عدم بهره برداری از آب سطحی بیشترین افت سطح آب مربوط به دشت لور و کمترین افت مربوط به قسمت های جنوبی دشت محاسبه شد. همچنین نتایج نشان داد به طور کلی در دشت دز در مناطقی که از هر دو منبع تامین آب استفاده می شود، بیش از 80 درصد از نیازها توسط آب سطحی و کمتر از 20 درصد توسط آب زیرزمینی تامین می شود.

کلیدواژه ها:

برهم کنش آب سطحی و زیرزمینی ، موازنه آب ، ویپ ، مادفلو