بررسی واکنش عملکرد ذرت دانه ای به سطوح مختلف آب و کود مصرفی با استفاده از مدل AquaCrop

آب و کود مهمترین نهاده های تولید محصولات کشاورزی می باشند. مدل­های شبیه­سازی که اثر این نهاده ها را بر عملکرد محصول به صورت کمی ارائه می­نمایند، ابزاری ارزشمند برای بهبود مدیریت آب و کود در سطح مزرعه و بهینه­سازی کارایی مصرف آب می­باشند. مدل آکواکراپ که اخیرا توسط فائو توسعه داده شده است، عملکرد محصول را بر اساس کمیت و کیفیت آب آبیاری و همچنین کود مصرفی شبیه­سازی می­کند. در این تحقیق به منظور ارزیابی کارایی مدل آکوکراپ از داده­های ذرت دانه ای یک پروژه تحقیقاتی در مقیاس بزرگ طی دو سال زراعی 1387 و 1389 در منطقه کرج استفاده شده است. آزمایش­های مزرعه­ای در چهار سطح آبیاری: 60، 80، 100و 120 درصد نیاز آبی­ و چهار سطح کودی 100، 80، 60 و 0 درصد توصیه کودی در چهار تکرار اجرا گردید. تحلیل حساسیت مدل نشان داد که مدل نسبت رطوبت اولیه خاک، زمان شروع پیری، ضریب گیاهی مربوط به تعرق، بهره وری آب نرمال شد، شاخص برداشت  حساس تر از سایر پارامترها است. نتایج نشان داد در هر دو سال زراعی (واسنجی و صحت سنجی) مدل قادر است عملکرد دانه را در شرایط تنش همزمان آبی و کود ازته به خوبی شبیه سازی  نماید. حداکثر خطای نرمال شده، ریشه دوم میانگین مربعات خطای نرمال شده و ضریب تعیین در سال صحت سنجی مدل به ترتیب 77/24، 37/9 و 92/0 درصد محاسبه شد. مدل آکوکراپ عملکرد دانه و تبخیر و تعرق گیاهی را در سطوح آبیاری کامل (حداکثر خطای نرمال شده، ضریب تعیین و ریشه دوم میانگین مربعات خطای نرمال شده به ترتیب 92/9، 97/0 و 21/6) و سطوح کودی کامل (حداکثر خطا، ضریب تعیین و ریشه دوم میانگین مربعات خطا به ترتیب 9/15، 90/0 و 2/11 درصد) به خوبی شبیه­سازی نمود. لیکن در تنش های آبی و کودی شدید مدل نتایج رضایت بخشی ارائه نمی نماید. بیشترین انحراف از داده های مشاهده ای در تیمارهای کم آبی شدید (حداکثر خطا، ضریب تعیین و ریشه دوم میانگین مربعات خطا به ترتیب 77/24، 66/0 و 61/16 درصد) اتفاق افتاد.

کلیدواژه ها:

کم آبیاری ، تنش آبی ، تنش کودی ، ذرت دانه ای