تحلیل و ارزیابی راهبردهای حفاظتی تالاب هورالعظیم با استفاده از ماتریس های SWOT و QSPM
محل انتشار: فصلنامه علوم و مهندسی آبیاری، دوره: 41، شماره: 4
سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 334
فایل این مقاله در 15 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JISE-41-4_004
تاریخ نمایه سازی: 12 تیر 1398
چکیده مقاله:
زیستبومهای تالابی، کالاها و خدمات زیستمحیطی متعددی را فراهم میکنند. امروزه اینگونه سیستمها بهدلیل فشار فوقالعادهای بهدلیل فشارهای انسانی، افزایش شهرنشینی، صنعتی شدن و رشد بیرویه کشاورزی و گردشگری نابخردانه و بهرهبرداری بیش از حد از منابع طبیعی، با کاهش عملکرد هیدرولوژیکی، اقتصادی و زیستمحیطی مواجه شدهاند. تالاب هورالعظیم بهعنوان یکی از پناهگاههای حیات وحش و زیستبومهای آبی ایران، بدلیل فشارهای وارده بر آن در چند دهه اخیر، با صدمات زیادی مواجه شده است. این تالاب در مرز مشترک ایران و عراق، در جنوبغربی ایران و در شهرستان دشتآزادگان از استان خوزستان، واقع شده است. بهمنظور حفاظت از تالاب هورالعظیم، مدیریت بهینه منابع و سیاستهای مناسب محیطزیستی ضرورت دارد. پژوهش حاضر با هدف تدوین برنامه راهبردی حفاظتی در تالاب هورالعظیم در سال 1394 انجام شده است. برای این منظور، در نخستین گام، به شناسایی عوامل داخلی و عوامل خارجی پرداخته شد. سپس عوامل داخلی و خارجی در قالب جداول ارزیابی عوامل داخلی (IFE) و ارزیابی عوامل خارجی (EFE) نمره دهی و وزن دهی شدند. برای وزن دهی عوامل داخلی و خارجی، از فرایند (AHP) و نرم افزار Expert choice استفاده گردید. ماتریس عوامل داخلی با امتیاز 58/1، بیانگر این بود که تالاب هورالعظیم دارای نقاط ضعف بیشتری نسبت به قوتهای موجود و عوامل خارجی با امتیاز 82/1، بیانگر وجود تهدیدهای بیشتری نسبت به فرصتها بود. نتایج نشان داد در محدوده مورد بررسی، به منظور تدوین راهبردی حفاظتی، بر اساس ماتریس SWOT، در شرایط تدافعی (استراتژی WT)، و براساس تحلیل QSPM، راهبرد تهیه بانک اطلاعات از میزان و نوع آلاینده ها (WT2)، دارای بالاترین اولویت بهدست آمد. بدون تردید شناخت درست و دقیق عوامل تهدیدکننده تالابها، میتواند زمینه را برای جلوگیری و مقابله اصولیتر با این عوامل و نیز تهیه و اجرای دقیق طرحهای حفاظتی و مدیریتی زیستمحیطی فراهم آورد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
مهشید گزابی زاده
گروه محیط زیست، پردیس علوم و تحقیقات خوزستان، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
غلامرضا سبزقبائی
استادیار گروه محیط زیست دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان، بهبهان، ایران
سولماز دشتی
استادیار گروه محیط زیست، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران