جایگاه نام در ایران باستان

           نام­ها از گذشته تاکنون مهمترین عامل هویت­بخشی و تمایز افراد در جامعه بوده­اند. نوع انتخاب نام علاوه بر اینکه گویای نگرش فرد به خود، جامعه و طبیعت است، اندیشه دینی و مذهبی او را نیز آشکار می­سازد. در پژوهش­های تاریخی و اجتماعی با مراجعه به متون تاریخی و بررسی اسامی خاص متداول در هر دوره می­توان بافت قومیتی و مذهبی و پراکندگی اجتماعی هر دوره را سنجید. آنچنان که یافته­های باستان­شناسی و اسناد تاریخی نشان می­دهند، عوامل متعددی در ایران باستان در گزینش اسامی ایرانیان دخیل بوده­اند، ولی مذهب نقش اساسی را به عهده داشته­است. در این مقاله ابتدا به جایگاه نام و نام­گذاری و مراسم و آیین­هایی که برای نام­گذاری در ایران باستان و خصوصا دوران ساسانیان مرسوم بوده و همچنین شیوه­های انتخاب نام برای افراد پرداخته شده، سپس نقش نام و کارکردهای آن در اوستا که مهترین کتاب بازمانده از دوران باستان است، مورد بررسی قرار گرفته­است. تابوی نام و قدرت نهفته در نام­های مقدس و اساطیری، یکی دیگر از موضوعات مرتبط با نام در دوره ساسانیان است که شاهان از آن در جهت اهداف سیاسی خود استفاده می­کردند؛ همچنین تداوم نام در دین مزدیسنا و اندیشه شاهان ساسانی مطلب دیگری است که نویسندگان بدان پرداخته و نشان داده­اند دغدغه مانایی نام، انگیزه ساخت بسیاری از بناهای با ارزش دوره ساسانی و عامل شکل­گیری برخی قوانین فقهی و حقوقی دین مزدیسنا می­باشد.  

کلیدواژه ها:

نامگذاری ، ایران باستان ، تولد ، اندیشه مزدیسنا