رده بندی وضعیت عوامل خطر بیماری های غیرواگیر در استان های مختلف ایران با استفاده از روش های چند متغیره عاملی

مقدمه: بیماری های غیرواگیر به متغیرهای خطرزا مثل مصرف دخانیات، تغذیه نامناسب و نبود تحرک بدنی وابسته هستند. هدف از این مطالعه، به کارگیری روش عاملی در استخراج شاخص تلفیق یافته ای از متغیرهای خطرزا و رتبه بندی استان ها براساس آن می باشد. مواد و روش ها: داده های این مطالعه، شامل 20 متغیر خطرزا به تفکیک استان و جنسیت در افراد گروه سنی 15 تا 64 سال، برگرفته از گزارش سازمان نظارت عوامل خطر بیماری های غیرواگیر در ایران در سال 1388 می باشد. تحلیل عاملی، با به کارگیری روش مولفه های اصلی، جداگانه برای مردان و زنان انجام گرفت. در نهایت با محاسبه امتیازات عاملی براساس عامل اول، استان ها رتبه بندی شدند.نتایج: براساس عامل اول، برای مردان، به ترتیب استان های آذربایجان شرقی، قم، اردبیل و مازندران بیشترین خطر ابتلا به بیماری های غیرواگیر و استان های سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی، کرمان و هرمزگان کمترین خطر را داشتند. در زنان، به ترتیب استان های مازندران، قم، کرمانشاه و آذربایجان شرقی بیشترین خطر و استان های سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی، چهارمحال و بختیاری و هرمزگان کمترین خطر را داشتند. نتیجه گیری: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که تجزیه و تحلیل عاملی به خوبی می تواند سیمای خطر ابتلا به بیماری های غیرواگیر را در استان های مختلف ایران نشان دهد. همچنین براساس نتایج مطالعه حاضر استان هایی که خطر بالاتری در ابتلا به بیماری های غیرواگیر دارند نیازمند توجه بیشتر مسیولین جهت ارایه آموزش های تغذی های و بهداشتی هستند

کلیدواژه ها:

بیماری های غیرواگیر ، بیماری های مزمن ، عوامل خطر ، تحلیل چند متغیره ، تحلیل عاملی ، نقشه بندی ، خوشه بندی