تبیین و نقد نظریه قراردادهای اجتماعی از منظر روسو با مشهور نظریه پردازان حوزه قرارداد های اجتماعی

؛ نظریه قراردادهای اجتماعی (The social contract theory) در پی تب یین خاستگاه دولت می باشد و بنیاد این نظریه بر این استوار است که انسان پیش از تشکیکل دولت و سازمان سیاسی درحالت و وضعیتی زندگی می کردکه از آن به وضع طبیعی (State of nature) یاد می کنند. در این وضعیت هیچ گونه قدرت سیاسی وجود نداشت تا قانون و مقررات را وضع کند و به اجرا درآورد. درمجموع وضع طبیعی اشاره به وضعیتی دارد که پیش از نهاد حکومت بوده است و انسان ها به هر دلیل تصمیم گرفتند این وضعیت را ترک کنند و یک جامعه ی مدنی مبتنی بر قرارداد اجتماعی را برپا دارند. بنابراین طبق نظریه ی قرارداد اجتماعی، دولت محصول کوشش سنجیده انسان جهت برقراری نظم، امنیت و آزادی می باشد و این دولت اقتدار خود را از رضایت مردمی می گیرد که از راه یک قرارداد اجتماعی به او اعطاء شده است . این تحقیق از نوع توصیفی – تشریحی است و به روش مطالعه کتابخانه ای/ اسنادی، در جهت بررسی نظریه قراردادهای اجتماعی از منظر رسو و مقایسه تطبیقی آن با سایر اصحاب نظریه فوق بالاخص توماس هابز و جان لاک می باشد. ژان ژاک روسو نویسنده، فیلسوف و اندیشمند بزرگ فرانسوی و خالق آثاری همچون قرادادهای اجتماعی و امیل بدون شک یکی از پرنفوذترین اندیشمندانی بود که نظرات و عقایدش در شکل گیری انقلاب کبیر فرانسه اثر داشت. قرارداد اجتماعی رسو ریشه در نظریه انسان شناسی او دارد . رسو برای انسان دو وضع راذکر می کند؛ در نظریه رسو انسان ها بر اثر اتفاق باهم برخورد می کنند و خانواده را شکل می دهند . خانواده مدل نخستین جامعه به حساب می آید ، در این مرحله ، انسان به فایده های زندگی مشترک پی می برد. از سوی دیگر چون انسان خویشتن خواه است و به سود مندی خود فکر می کند درصدد برمی آید تا بهره های بیشتری را ببرد . اینجاست که تقسیم کار و مالکیت خصوصی شکل می گیرد . مالکیت خصوصی و تقسیم کار در همسویی با خویشتن خواهی انسان ، سبب سلطه بعضی را بر بعضی فراهم می سازد. در نتیجه حکومت به وجود می آید و قرارداد اجتماعی را ثمر می بخشد.

کلیدواژه ها:

قراردادهای اجتماعی ، ژان ژاک رسو ، وضع طبیعی ، وضع مدنی ، اراده عمومی ، دولت