بررسی صور ابهام و عوامل آن در رسایل عرفانی سهروردی

در این جستار صور ابهام و عوامل ایجاد آن را در رسایل عرفانی سهروردی- که از نوع داستان های رمزی هستند- بررسی کرده ایم. از آن جا که بیان عرفانی رمزی از نوع مفاهیم معرفتی است و طریقه تعبیر از آن فقط از طریق الفاظ متشابه ممکن است، سهروردی برای تبیین آن مفاهیم به تمثیل روی آورده است. تمثیل های رمزی او از روایت داستانی و نماد تشکیل شده و همین غلبه نمادها بر روایت داستانی ایجاد ابهام کرده است. در این مقاله بر اساس تاویل هایی که تا کنون از تمثیل های سهروردی صورت گرفته، ابهام های باقی مانده در این تمثیل ها و عوامل آن بررسی شده است. نتایج نشان می دهد میزان ابهامات در هر یک از این تمثیل ها، اولا به پیش زمینه فکری و عقیدتی مخاطب و میزان آشنایی او با ذهنیت و جهان بینی سهروردی و ثانیا به نوع نمادهای به کار رفته در تمثیل(اساطیری، شخصی و تکراری بودن نمادها) بستگی دارد. بالاترین سطح ابهام را در رسایل آواز پر جبرییل، عقل سرخ، فی حقیقه العشق و رساله الطیر می توان دید.

کلیدواژه ها:

صور ابهام ، رسایل عرفانی سهروردی ، تمثیل رمزی ، نماد