تاریخچه اندیشه تغییرخط درایران

تغییری خط با دلایل گوناگونی همانند تغییر حکومت، تغییر ابزار نگارش، ورود تکنولوژی، معایب خط، نفوذ فرهنگ جدید و تغییر زبان علم، صورت می پذیرد. این دلایل هر کدام به تنهایی و یا با هم، می توانند علت تغییر خط در کشور یا منطقه ای بشوند. به طور حتم اگر موضوع تغییر خط، فارغ از تغییر حکومت ها در نظر گرفته شود، نمی تواند زمان معین و روشنی به همراه داشته باشد؛ چرا که عوامل ایجاد کننده آن، اتفاقات لحظه ای نیستند. ابداعخط و کاربرد آن، از جمله اختراعات تدریجی هستند که به مرور زمان، تکمیل یا تغییر پیدا می کنند. تغییر خط در ایران نیز از این قاعده مستثنا نیست. این مسیله، دارای تاریخچه ای طولانی است. نویسنده در مقاله حاضر سعی در ارایه تاریخچه اندیشه تغییری خط در ایران دارد. وی در راستای این هدف، ابتدا به طور مختصر خط ایرانیان پیش از اسلام و چگونگی تغییر خط کوفی به خط پهلوی را بررسی می نماید. سپس به مبحث زمینه های پیدایشتفکر تغییر خط در قرون اخیر وارد می شود و برخی عواملی که دراین قضیه دخیل بوده اند را برمی شمرد. برخی از این عوامل عبارتند از: ورود صنعت چاپ به ایران، تغییر اوضاع اجتماعی در ایران و شکست های ایران از روسیه، اصلاحات در ایران، تاثیر عثمانی و ایرانیان عثمانی بر ایران؛ که نویسنده به شرح هر کدام از این عوامل می پردازد. در بخش دیگر مقاله، زمزمه ی تغییر خط در خارج از ایران و تغییر خط عربی در برخی کشورها و نیز خط جدید ترکیه را مورد مداقه قرار داده است. وی با بیان چگونگی ورود بحث تغییری خط از خارج به ایران، اوج مباحثات تغییر خط درایران و برشمردن دلایل به ثمر نرسیدن این فعالیت ها، مباحث خود را ادامه می دهد. نویسنده در نهایت، با ذکر افول بحث تغییر خط، همراه انقلاب اسلامی و تغییر خط نهایی در ایران، مقاله خویش را به پایان می رساند.

کلیدواژه ها:

تغییر خط در ایران ، تاریخچه تغییر خط ، تغییر خط عربی