مکان یابی بهینه محل اسکان موقت پس از زلزله (مطالعه موردی : شهر مهاباد)

یکی از مهمترین چالش­های پیش­رو در مدیریت بحران پس از زلزله، موضوع اسکان موقت حادثه­دیدگان است. در این بین، تعیین مکان بهینه برای اسکان موقت پیش از وقوع بحران، از اساسی­ترین نیازهای امروز شهرهای کشور است. علی­رغم تحقیقات متعدد صورت گرفته، تاکنون تحقیق جامعی در زمینه مکان­یابی بهینه محل اسکان موقت پس از زلزله از دیدگاه مدیریت بحران در نواحی شهری و براساس مجموعه­ای جامع از همه معیارهای موثر صورت نگرفته­است. تحقیق حاضر برای پاسخ گویی به این نیاز انجام شده و در آن در گام نخست، مهمترین عوامل موثر در انتخاب مکان بهینه برای اسکان موقت پس از زلزله در مناطق شهری در قالب 4 شاخص مهم ژئوتکنیکی، شهرسازی، دوری از تاسیسات خطرزا و دسترسی به تاسیسات حیاتی بررسی و به کمک روش تحلیل سلسله مراتبی(AHP) ارزش­گذاری و اولویت­بندی شده است. درادامه، با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)  و تعریف معیار­های مورد نظر این شاخص­ها به صورت لایه­های اطلاعاتی در محیط GIS، اطلاعات حاصل ترکیب و تحلیل شده­است. در نهایت مکان بهینه برای اسکان موقت برای شهر مهاباد با توجه به معیارهای مدیریت بحران شهری مشخص شده­است. مطابق نتایج تحقیق، شاخص­های دسترسی به تاسیسات حیاتی و دوری از تاسیسات خطرزا و معیارهای آنها از اهمیت بیشتری در مکان یابی بهینه برای اسکان موقت آسیب دیدگان برخوردارند. همچنین نتایج تحقیق نشان دهنده عدم توزیع مناسب فضاهای مورد نظر در سطح شهر و کمبود فضاهای باز کافی از جمله پارک­ها و فضاهای باز شهری جهت استقرار آسیب­دیدگان زلزله در سطح شهر مهاباد است.

کلیدواژه ها:

مکان بهینه ، اسکان موقت ، زلزله ، مدیریت بحران ، مهاباد