پیش بینی فنولوژی، فیلوکرون و سطح برگ گندم (رقم سرداری)

سابقه و هدف پیش بینی مراحل نموی و بویژه زمان تا پایان رشد در هر منطقه با استفاده از مدلهای ریاضی در جوامع گیاهی بویژه گندمیان از اهمیت زیادی برخوردار است. بنابراین با توجه به اهمیت پیش بینی فنولوژی، سطح برگ و زمان تا اتمام رشد برگ گیاه گندم، این تحقیق جهت معرفی و آزمون اعتبار سنجی مدل فنولوژی Phenology MMS در شرایط محیطی سقز ، پیش بینی سرعت ظهور برگ یا فیلوکرون در شرایط تنش کم آبی و تصحیح ضرایب روابط آلومتریک پیش بینی کننده سطح برگ گندم رقم سرداری باجرا درآمد. مواد و روشها در این تحقیق ابتدا اعتبار مدل Phenology MMS در پیش بینی مراحل نموی و تعداد برگ در ساقه اصلی گندم رقم سرداری با استفاده از داده های مزرعه ای سنجش شد و سپس با برازش مدل دو تکه ای، به شیوه درون یابی، روز و زمان حرارتی لازم تا پایان رشد برگ و فیلوکرون (درجه روز بر برگ) سطوح مختلف تنش استخراج شدند. سپس با استفاده از روابط آلومتریک بین تعداد برگ و سطح برگ بهترین مدل آلومتریک برای تخمین سطح برگ انتخاب شد. نتایج نتایج نشان داد که مدل بخوبی قادر به پیش بینی مراحل نموی گندم است و روز و ترمال تایم لازم تا هر مرحله خاص نموی را در سه حالت پس از کشت، پس از سبز شدن و پس از بهاره سازی پیش بینی میکند. نتایج همچنین نشان داد که گیاه گندم پس از تجربه 1716 درجه روز به زمان پایان رشد برگ خود خواهد رسید که این زمان حرارتی دقیقا پس از طی 8/238 روز پس از سبز شدن کسب خواهد شد. به بیان ساده تر با گذشت هر 6/16 روز پس از سبز شدن، یک برگ به تعداد برگهای گندم اضافه خواهد شد. با افزایش تنش، شیب خط رگرسیون تغییرات تعداد برگ در مقابل زمان حرارتی نیز کاهش پیدا کرد و به 0029/0 برگ بر درجه روز در تنش بسیار شدیدکاهش پیدا کرد. بطور بلعکس با افزایش شدت تنش بر مقدار فیلوکرون افزوده شد و از مقدار 3/133 در تنش متوسط به 1/339 درجه روز بر برگ در تنش خیلی شدید افزایش پیدا کرد. نتایج پیش بینی سطح برگ با استفاده از دو رابطه توانی و یک رابطه دو تکه ای نیز نشان داد که مدل دوتکه ای نسبت به دو مدل توانی دیگر از دقت بالاتری در پیش بینی سطح برگ برخوردار بوده است. نتیجه گیری کلی با توجه به قابل قبول بودن نتایج مدل فنولوژی در پیش بینی مراحل نموی، مقادیر سرعت ظهور برگ و فیلوکرون، می توان استفاده از این مدل درمطالعات شبیه سازی و زراعی را توصیه کرد. از طرفی تنش آبی نیز میتواند تاثیر زیادی بر سرعت ظهور برگ و مقدار فیلوکرون بگذارد. همچنین بهترین مدل برای تخمین سطح برگ از روی تعداد برگ اصلی، مدل دوتکه ای بود زیرا این مدل بخاطر درک ساده تر و قابلیت بسط مفاهیم فیزیولوژیکی به پارامترهای آن می تواند بیان صحیحی از تغییرات سطح برک را ارائه دهد.

کلیدواژه ها:

تنش ، سرداری ، ظهور برگ ، مدل