تاملی تطبیقی بر دیات صدمات خطایی مسری و غیر مسری در فقه و حقوق کیفری (نقد و پیشنهاد اصلاح ماده 539 قانون مجازات اسلامی)

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 360

فایل این مقاله در 27 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JOSFI-5-1_003

تاریخ نمایه سازی: 15 مهر 1398

چکیده مقاله:

صدمات متعدد می­ تواند ناشی از ضربه واحد یا ضربات متعدد باشد که در فرض سرایت و عدم سرایت از چهار فرض خارج نیست: 1. هیچ یک از صدمات سرایت نکند؛ 2. همه صدمات باهم سرایت کرده و منجر به جنایت جدید شوند؛ 3. برخی از صدمات سرایت کرده و موجب آسیب بزرگ تر گردند. و 4. برخی از صدمات سرایت کرده و موجب مرگ مجنی­علیه گردند. قانون گذار در مقام وضع تعیین دیه فرض اول و دوم، همسو با مبانی فقهی به ترتیب حکم به تعدد دیات (538 ق.م.ا) و تداخل دیات (صدر بند ب 539 ق.م.ا) کرده است. همچنین چگونگی تعیین دیه در فرض سوم و چهارم، در ادامه بند ب ماده 539 ق.م.ا. بیان کرده است؛ هرچند حکم قانون گذار در مورد فرض سوم، مطابق با مبانی فقهی است، اما در مورد فرض چهارم با نقدهای جدی مواجه است. مقاله حاضر درصدد است، اصل مباحث را پیرامون فرض چهارم بر اساس تفکیک میان ضربه واحد و ضربات متعدد متوالی و غیرمتوالی طرح نماید و بر خلاف ماده قانونی اثبات کند که در فرض سرایت برخی از صدمات و مرگ مجنی­علیه تنها دیه نفس لازم است و نیازی به محاسبه صدمات غیر مسری نیست؛ مگر در مواردی که ضربات متعدد با فاصله زمانی باشد.

نویسندگان

احمد حاجی ده آبادی

پردیس فارابی دانشگاه تهران- انجمن علمی فقه حوزه

اعظم مهدوی پور

استادیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه خوارزمی

طه زرگریان

پژوهشگر مرکز مطالعات فقه پزشکی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اردبیلى، احمد (1403)، مجمع الفائده و البرهان، قم، دفتر انتشارات ...
  • اصفهانى، راغب (1412)، مفردات الفاظ القرآن، لبنان، دار العلم الدار ...
  • تبریزى، جواد (1426)، تنقیح مبانی الاحکام، قم، دار الصدیقه الشهیده ...
  • حسینی شیرازى، صادق (1425)، التعلیقات على شرائع الاسلام، قم، استقلال. ...
  • حلى، علامه، حسن (1420)، تحریر الاحکام الشرعیه على مذهب الامامیه، ...
  • محقق حلى، نجم الدین (1408)، شرائع الاسلام، قم، اسماعیلیان. ...
  • حلى، مقداد (1404)، التنقیح الرائع لمختصر الشرائع، قم، انتشارات کتابخانه ...
  • حلى، یحیى (1405) الجامع للشرائع، قم، موسسه سید الشهداء العلمیه. ...
  • خراسانی، محمد کاظم (1436)، کفایه الاصول، قم، موسسه نشر اسلامی. ...
  • خمینى، سید روح الله (بی­تا)، تحریر الوسیله، قم، موسسه مطبوعات ...
  • خوانسارى، احمد (1405)، جامع المدارک فی شرح مختصر النافع، قم، ...
  • خویى، سیدابوالقاسم (1422)، مبانی تکمله المنهاج، قم، موسسه احیاء آثار ...
  • دهخدا، علی اکبر (1341) ، لغت نامه دهخدا، تهران، نشر ...
  • روحانی، صادق (1412)، فقه الصادق (7)، قم، دار الکتاب - ...
  • زرکشی، ابو عبد الله بن بهادر (1405)، المنثور فی القواعد ...
  • سبحانی، جعفر، درس خارج فقه، پایگاه اطلاع رسانی آیت الله ...
  • سبزوارى، عبد الاعلى (1413)، مهذب الاحکام، قم، موسسه المنار. ...
  • شنقیطی، محمد (بی­تا)، شرح زاد المستقنع، الشبکه الاسلامیه. ...
  • صدر، سید محمد، ما وراء الفقه، بیروت، دار الاضواء. ...
  • صیمرى، مفلح (1420)، غایه المرام فی شرح شرائع الاسلام، بیروت، ...
  • طوسى، محمد (1387)، المبسوط فی فقه الامامیه، تهران، المکتبه المرتضویه ...
  • طوسى، محمد (1400)، النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوى، بیروت، ...
  • طوسى، محمد (1407)، الخلاف، قم، دفتر انتشارات اسلامى. ...
  • عاملى، شهید ثانى (1413)، مسالک الافهام، قم، موسسه المعارف الاسلامیه. ...
  • عوده، عبد القادر (بی­تا)، التشریع الجنائی الاسلامی مقارنا بالقانون الوضعی، ...
  • فیاض کابلى، محمد اسحاق (بی­تا)، منهاج الصالحین. ...
  • کلینى، محمد (1407)، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه. ...
  • لنکرانى، محمد فاضل (1421)، تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله، ...
  • مجموعه من المولفین (1404)، الموسوعه الفقهیه الکویتیه، مصر، مطابع دار ...
  • مدنی کاشانى، رضا (1408)، کتاب الدیات، قم، دفتر انتشارات اسلامى. ...
  • مقتدایی، مرتضی، درس خارج فقه، پایگاه اطلاع رسانی آیت الله ...
  • نجفى، محمد حسن (1404)، جواهر الکلام، بیروت، دار احیاء التراث ...
  • هیتمی، احمد بن حجر (1357)، تحفه المحتاج فی شرح المنهاج، ...
  • نمایش کامل مراجع