مروری بر مطالعات ابسیدین در ایران، منشأیابی معادن و ابسیدینهای محوطه های باستانی، پژوهشها و پرسشهای موجود

ابسیدین یکی از فراوانترین مصنوعاتی است که در محوطه های باستانی خاورمیانه و خاورنزدیک یافت می شود. چگونگی منشأیابی ابسیدین یکی از موضوعات جذاب و مورد بحث در میان باستانشناسان و زمینشناسان است. از آنجایی که مطالعات فراوانی بر روی منشأیابی معادن ابزارهای سنگی ابسیدینی در مناطق همجوار ایران مانند آناتولی و قفقاز انجام گرفته است لذا بخشهای عمدهای از ایران وقف های مطالعاتی در باستانشناسی خاورمیانه از بابت مطالعات منشأیابی ابزارها و معادن ابسیدین محسوب می شود. مطالعات اخیر روی معادن ابسیدین در ایران و همچنین منشأیابی ابزارهای سنگی اب سیدینی فراوان، زمینه مساعدی را جهت ایجاد پایگاهی اطلاعاتی و نیز ترسیم یک افق پژوهشی به منظور مطالعات ابسیدین در ایران فراهم ساخته است. در این پژوهش عمدتاً سعی بر این است تا با مروری کلی بر مطالعات و پژوهشهای انجام گرفته در رابطه با ابسیدین، از سالیان گذشته تا به امروز بر پتانسیلها و سؤالات موجود در رابطه با مطالعات ابسیدین ایران پرداخته شود و با ارائه افقی پژوهشی، زمینه را جهت مطالعات آینده فراهم سازد. این پژوهشه مچنین در صدد این است تا یک بررسی و شناسایی از منابع و معادن ابسیدین در ایران را انجام دهد و با مطالعه داده های ابسیدینی به دست آمده از محوطه های شاخص ایران مانند کول تپه هادی شهر، دوه گزخوی، چیاسبزشرقی استان لرستان، چغاگلان دشت مهران، تپه بوینو خدا آفرین، محوط ههای شناسایی شده شرق دریاچه ارومیه، محوط ههای شاخصی مانند یانی قتپه، تپه حسنلو، پیزدلی و غیره و ارتباط این محوطه ها با منابع شناسایی شده، یک چهارچوب کلی برای معادن ابسیدین و نیز منشأیابی ابزارهای ابسیدینی در ایران فراهم نماید. بر اساس مطالعه انجام شده روشن گردید که اغلب ابسیدین های محوط ههای ایران دارای منشأ آناتولیایی و قفقاز ی اند و در راستای تجارتهای دوربرد فرامنطق های وارد محوطه های ایران شده اند. تعداد انگشت شماری از معادن ابسیدین نیز در بخش های شمال غرب ایران وجود داشته اند که تنها بخشی از نیازهای بومی جوامع پیش از تاریخ ایران را تأمین می نمود هاند.

کلیدواژه ها:

ابسیدین ، باستان شناسی ، ایران ، منشأیابی ، رو شهای مطالعاتی