بررسی تغییرات مقادیر کلر و شوری آب های زیرزمینی دشت فیروزآباد و ارزیابی مقایسه ای برای مصارف کشاورزی وشرب

زمینه و هدف:تغییر کیفیت آب های زیرزمینی و شور شدن منابع آب، در حال حاضر خطری بزرگ برای توسعه کشاورزی کشور به خصوص در اراضی خشک و نیمه خشک می باشد. تهیه نقشه­های هم مقدار شوری و املاح، گام مهمی در بهره برداری از منابع آب است.  مطالعه حاضر با هدف ارزیابی فرآیند­های هیدروژئوشیمی موثر در کیفیت آب زیرزمینی در دشت فیروزآباد واقع در غرب استان فارس انجام شد. مواد و روش ها: رسم نقشه­های هم مقدار پارامترهای شیمیایی نظیر هدایت الکتریکی، تغییرات مقادیر هدایت الکتریکی و نقشه هم مقدار کلر و تغییرات آن، روند تغییرات مواد محلول موجود، نقشه تغییرات سختی کل و نقشه تغییرات نسبت جذب سدیم در دشت فیروزآباد استان فارس صورت گرفت که این امر با مطالعه پارامترهایی نظیر هدایت الکتریکی، اسیدیته، نیترات و مواد جامد محلول و استفاده از داده­های هیدروشیمیایی چاه­های اندازه­گیری در شرق و غرب دشت و استفاده از روش­های شولر و ویلکوکس جهت تهیه خطوط هم میزان و تحلیل آنها صورت گرفت. یافته­ها: بر اساس نقشه­های هم­مقدار پارامترهای شیمیایی در مناطق مورد مطالعه و نمودار تغییرات و کلاسه بندی داده­ها بر اساس نمودار شولر و ویلکوکس، طبقه­بندی آب آبیاری طبق نظر ویلکوکس در دو دوره 1383 و 1390 نشان دهنده کاهش کیفیت از نظر کشاورزی بود. بر اساس نتایج طبقه­بندی آب شرب  به طور کلی تغییرات زیادی از نظر کیفیت شرب  به جز در سال 1390 به مقدار کم  مشاهده نشد. نتیجه گیری:مقادیر کلر و هدایت الکتریکی دشت فیروزآباد از شمال و شمال غرب به سمت مرکز و بخش شرقی دشت و از شرق به سمت مرکز افزایش یافته بود. از نظر شرب، آب های زیرزمینی منطقه بر اساس دیاگرام شولر در سه طبقه خوب، قابل قبول و متوسط قرار­ داشت و کیفیت، جهت استفاده در کشاورزی در سال 1390 در کلاس­های C2S1، C1S1، C3S1، C3S3، C3S4 و C3S2 و در دوره اول یعنی سال 1383 در کلاس­هایC2S1 ، C1S1 و C3S1 قرار داشتند. به طور کلی تغییرات زیادی از نظر کیفیت شرب مشاهده نشد و فقط در سال 1390 به مقدار کمی کاهش کیفیت اتفاق افتاد. طبقه­بندی آب آبیاری طبق نظر ویلکوکس در دو دوره 1383 و 1390 نشان دهنده کاهش کیفیت از نظر کشاورزی بود.

کلیدواژه ها:

هدایت الکتریکی ، کلر ، باقیمانده خشک ، شولر ، ویلکاکس