تعیین مناسبترین اندازه کرت آزمایشی برای آزمایش های بهنژادی چغندرقند

در برنامه های اصلاحی و ارزیابی چغندر قند اندازه های مختلف کرت توسط محققین استفاده می شود که به نظر می رسد اغلب آنها بر اساس تجربه بوده و معیار علمی لحاظ نمی گردد. در تعیین اندازه مناسب کرت دو محدودیت افزایش هزینه و کاهش دقت آزمایش وجود دارد. در این تحقیق سعی گردید بر اساس معیار ضریب تغییرات، اندازه کرتی انتخاب گردد که ضمن کاهش هزینه اجرای آزمایش، دقت قابل اعتمادی نیز داشته باشد. این بررسی به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با استفاده از یک رقم بذر چغندر قند به مدت دو سال (75-1374) در همدان به اجراء در آمد که در آن طول خط در چهار سطح بعنوان عامل اصلی و عرض کرت در چهار سطح بعنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. پس از اینکه نتایج تجزیه واریانس برای صفات محصول ریشه، محصول قند، محصول قند سفید، درصد قند و درصد قند سفید نشان داد که اثرات اصلی و اثرات متقابل (در واحد سطح) معنی دار نشد، اندازه های مختلف کرت بر مبنای ضریب تغییرات این صفات با یکدیگر مقایسه شدند. بر اساس این مقایسه ها، کرت به طول هشت متر و عرض دو خط (6/9 متر مربع) حداقل ضریب تغییرات را داشته و مناسب ترین اندازه کرت برای آزمایش های به نژادی چغندر قند در مناطق مشابه همدان پیشنهاد گردید.

کلیدواژه ها:

چغندر قند ، اندازه کرت و ضریب تغییرات