تعیین تبخیر-تعرق و ضریب گیاهی (kc) چغندرقند با استفاده ازلایسیمتر و مقایسه آن با روش‎های تجربی در شهرکرد

این آزمایش با هدف تعیین تبخیر-تعرق گیاه چغندرقند و برآورد ضریب گیاهی (kc) آن برای دوره رشد با استفاده از لایسیمتر زه‎کش‎دار به روش بیلان آبی و روش‎های تجربی به مدت سه سال در شهرکرد اجراء شد. پس از کاشت بذر چغندرقند در داخل و خارج لایسیمتر، با اندازه گیری عوامل معادله ی بیلان آبی، تبخیر-تعرق گیاه در دوره هفتگی و ماهانه محاسبه گردید. نتایج نشان داد که مجموع تبخیر-تعرق گیاه چغندرقند در فصل رشد برابر6/1016 میلی‎متر شد که میزان آب زه‎کش برابر با 9/73 میلی‎متر و تغییرات رطوبتی خاک برابر با 1/66 میلی‎متر بود. مقدار تبخیر از تشت کلاس A در فصل رویش چغندرقند برابر 5/1364 میلی‎متر شد. تبخیر-تعرق گیاه مرجع از طریق لایسیمتر زه‎کش‎دار اندازه‎گیری و با استفاده از روش‎های تجربی برآورد گردید، نتایج نشان داد که میزان تبخیر-تعرق گیاه مرجع از لایسیمتر در دوره رشد گیاه چغندرقند برابر با 03/1123میلی‎متر بود و از بین روش‎های تجربی، روش بلینی–کریدل فائو 24 و پن من مانتیث فائو 56 از دقت بیشتری در برآورد برخوردار بودند. ضریب گیاهی چغندرقند یا (kc) در مراحل رشد ابتدایی، توسعه گیاه، میانی و نهایی به ترتیب برابر با 72/0، 81/0، 04/1 و 70/0 شد و متوسط آن در کل دوره رشد گیاه چغندرقند برابر با89/0 بود. متوسط ضریب تشت تبخیر یاkpدر طول دوره رویش گیاه چغندرقند برابر با 83/0 شد و متوسط ضریب (Kc.p) در فصل رشد گیاه چغندرقند برابر با 73/0 به دست آمد. به عبارتی نیاز آبی چغندرقند برابر با  73/0 تبخیر از تشت تبخیر است و با داشتن میزان تبخیر از تشت با دقت قابل قبولی می‎توان نیاز آبی گیاه را تخمین زد. از طرفی کارایی مصرف آب برای محصول ریشه چغندرقند برابر با 14/5 کیلوگرم بر مترمکعب و برای شکر سفید برابر با 753/0 کیلوگرم قند بر مترمکعب آب مصرفی برآورد گردید. 

کلیدواژه ها:

تبخیر از تشت کلاس A ، گیاه مرجع ، و ضریب تشت تبخیر ، ضریب نیاز آبی