بررسی تاثیر فشردگی خاک بستر جویچه و آرایش کاشت بر بهره وری آب در زراعت چغندرقند

این پژوهش در استان آذربایجان غربی در دو سال زراعی 1388 و 1389 به صورت کرت‎های خرد شده در قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی اجرا شد. دو تیمار آرایش شامل: 1- کاشت یک ردیف روی پشته با فاصله ردیف 50 سانتی­متر، 2- کاشت دو ردیف روی پشته به فاصله 40 سانتی‎متر و فاصله دو پشته 50 سانتی­متر (50*40)، در کرت‎های اصلی و چهار تیمار چگونگی فشردگی بستر شیار شامل: 1- بدون فشردگی، 2- ایجاد فشردگی در بستر شیار با یک نوبت غلطک­زنی، 3- دو نوبت غلطک­زنی و 4- سه نوبت غلطک­زنی در کرت‎های فرعی قرار داده شد. فشردگی خاک بستر شیار روی عملکردریشه و شکر تاثیر معنی­دار نداشت. اثر آرایش کاشت روی عملکردریشه و شکر چغندرقند در سطح احتمال یک درصد معنی­دار شد. تغییر آرایش کاشت معمول منطقه (یک ردیفه 50 سانتی­متر) به آرایش کاشت دو ردیفه 50×40 موجب افزایش 15/6 درصدی عملکردریشه، افزایش 20/7 درصدی عملکرد شکرناخالص و کاهش 24/2 درصدی در مصرف آب گردید. غلطک‎زنی و ایجاد فشردگی خاک بستر شیار موجب صرفه­جویی در مصرف آب شد به طوری­که مقدار مصرف آب آبیاری در تیمار بدون غلطک 14080 مترمکعب در هکتار بود که با یک، دو و سه نوبت غلطک­زنی به ترتیب 10/6، 14/9 و 18/8 درصد در مصرف آب صرفه­جویی شد. تیمار آرایش کاشت دو ردیفه 50×40 و انجام دو نوبت غلطک­زنی در زراعت چغندرقند به عنوان تیمار برتر در منطقه نقده، قابل توصیه بوده و اعمال این تیمار در روش آبیاری سطحی مصرف آب را 34/7 درصد کاهش خواهد داد.

کلیدواژه ها:

آبیاری جویچه ای ، آرایش کاشت ، بهره وری مصرف آب ، چغندرقند ، فشردگی بستر شیار