سنجش رویکردهای غالب آموزش زبان؛ مطالعه برنامه های درسی آموزش زبان در دوره ابتدایی

هدف از پژوهش حاضر، بررسی برنامه های درسی آموزش زبان فارسی (محتوا، روش و سازوکارهای یادگیری) در دوره ابتدایی است. پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری داده ها، توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری شامل معلمان پایه اول و دوم ابتدایی است که در مدارس ابتدایی شهرستان سنندج در سال تحصیلی 95-94 فعالیت داشتند که با استفاده از روش نمونه گیری به شیوه تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته در این پژوهش ابزار شامل پرسشنامه محقق ساخته ایست که مبتنی بر پرسشنامه رایج حوزه آموزش زبان با عنوان سنجش رویکردهای آموزش زبان (ALEA) است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی شامل جداول و توزیع فراوانی، میانگین، انحراف استاندارد و نیز در سطح آمار استنباطی از آزمون تحلیل عاملی اکتشافی، ANOVA، تحلیل واریانس یک راهه، آزمون t تک نمونه ای و آزمون بارتلت (با نرم افزار SPSS19) بهره گرفته شد. عوامل و مولفه های برنامه های درسی آموزش زبان فارسی در پایه اول و دوم ابتدایی از دیدگاه معلمان در برنامه درسی اجرا شده با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی استخراج شدند که با توجه به بار عاملی و ساختار مفهومی و نظری گزاره های تشکیل دهنده پرسشنامه با تاکید بر گزاره های با بیشترین بار عاملی به ترتیب با عناوین روش های آموزش ذاتی؛ روش های آموزش اکتسابی؛ محتوای موضوعی اکتسابی؛ محتوای موضوعی ذاتی؛ محتوای موضوعی تعاملی؛ سازوکارهای یادگیری تعاملی؛ سازوکارهای یادگیری ذاتی؛ روش های آموزشی تعاملی؛ و سازوکارهای یادگیری اکتسابی نام گذاری شدند. نتایج نشان می دهد که دیدگاه معلمان ابتدایی برای عامل سازوکارهای آموزشی در رویکرد تعاملی در مقایسه با رویکرد اکتسابی تفاوت معنادار بیشتری داشته و دیدگاهشان احتمالا به ترتیب به رویکرد تعاملی و سپس رویکرد اکتسابی نزدیک تر است. هم چنین معلمان در عامل محتوای موضوعی دیدگاهشان به ترتیب شامل رویکردهای ذاتی، تعاملی و اکتسابی است.

کلیدواژه ها:

برنامه درسی ، برنامه درسی آموزش زبان ، برنامه درسی اجرا شده ، نظریه های آموزش زبان ، نظریه های روان شناسی و زبان شناسی