توسل در نگاه اشرف علی تهانوی و خلیل احمد سهارنپوری

توسل یعنی انسان باواسطه قرار دادن اموری به خدا نزدیک تر شود. بسیاری از مسلمانان از جواز توسل به انبیاء و اولیاء الهی چه در زمان حیات و چه بعد از حیاتشان و بسیاری از وجوه توسل دفاع کرده اند ازجمله این افراد می توان به دو تن از علمای بزرگ دیوبندیه یعنی خلیل احمد سهارنپوری و اشرف علی تهانوی اشاره کرد. ضرورت پرداختن به این موضوع آن است که سبب کسب آگاهی از نظرات این دو تن از علمای دیوبندیه می شود که آن ها توسل را شرک نمی دانند، در این مقاله که به روش توصیفی، تحلیلی و با ابزار کتابخانه ای نگاشته شده، ابتدا به بررسی معانی مختلف این واژه ازنظر لغت پژوهان پرداخته و سپس به طرح دیدگاه های گوناگون مبادرت ورزیده و نگاه دو شخصیت مذکور را  در خصوص توسل توصیف و تحلیل خواهیم کرد. نتیجه بحث نشان می دهد که آن ها نه تنها توسل را شرک نمی دانند بلکه معتقد به جواز توسل به قرآن، اسماء الهی، پیامبر و صالحین، استغاثه از شخص پیامبر چه در زمان حیات و چه بعد ازحیاتشان، زیارت قبور انبیاء و اولیاء، تبرک، شفاعت، تکریم قبور و... می باشند.

کلیدواژه ها:

توسل ، دیوبندیه ، خلیل احمد سهارنپوری ، اشرف علی تهانوی