بررسی تعیین مناطق مناسب جهت پایش خشکسالی با استفاده از داده های ماهواره TRMM مطالعه موردی: استان خراسان رضوی

اکثر سیستم های ارزیابی خشکسالی عمدتا برمبنای دادههای بارش استوارند. اما کوتاه بودن دوره آماری بسیاری از داده ها، تراکم ناکافی ایستگاه ها و کیفیت نامطلوب داده های شبکه های سنجش بارش، توانایی نشان دادن الگوی مکانی خشکسالی را کاهش می دهد. بنابراین لازم است منابع داده اقلیمی، که بتوانند این نقیصه ها را مرتفع سازند، شناسایی نموده و پس از ارزیابی، به عنوان مکمل یا جایگزین مورد استفاده قرار گیرند. بر هم ین اساس در این پژوهش برای پایش خشکسالی در استان خراسان رضوی، با کمک داده های 10 ایستگاه سینوپتیک و 107 ایستگاه بارانسنجی واقع در این استان، اقدام به ارزیابی داده های ماهانه ماهواره TRMM (3B43) گردید. محاسبات پایش خشکسالی به کمک شاخص SPI و برای مقیاس های زمانی 1، 3، 6، 12 ماهه در دوره آماری 13 ساله 2010-1998 میلادی انجام پذیرفت. ارزیابی داده های ماهانه ماهواره با کمک شاخصه ای R2,CSI انجام شد. نتایج نشان داد غیر مقیاس زمانی 1 ماهه، سازگاری بسیار خوبی بین داده های ماهانه ماهواره و ایستگاه های زمینی وجود دارد. میزان مطابقت ، در تمامی مقیاس های زمانی در بیشتر مناطق استان بیش از 50 درصد بدست آمد. بر اساس نتایج بدست آمده، برای دستیابی به دقت بیش از 60 درصد در استفاده از داده های ماهواره TRMM برای مناطق مختلف استان در مقیاس های زمانی 1، 3، 6، 12 ماهه، باید به صورت زیر برای پایش خشکسالی استفاده شود: 1 ماهه فقط برای مناطق شمالی، 3 ماهه برای تمامی مناطق غیر از بخش شرقی، 6 ماهه برای تمامی مناطق غی ر از بخش شما لی و 12 ماهه برای تمامی مناطق غیر از بخش شمالی و قسمتی از مرکز استان.

کلیدواژه ها:

پایش خشکسالی ، ماهواره SPI ، TRMM ، استان خراسان رضوی ، CSI