مطالعه پذیرفتاری مغناطیسی خاک های یک ردیف پستی و بلندی مطالعه موردی: دشت بشار، استان کهگیلویه

پذیرفتاری مغناطیسی (χ) به میزان گسترده ای جهت ارزیابی تکامل خاکرخ ها استفاده می شود. اندازه گیری پذیرفتاری مغناطیسی روشی سریع، غیر تخریبی، ساده و نسبتا ارزان می باشد و در مطالعات مرتبط با پیدایش خاک کاربرد زیادی دارد. از سوی دیگر توالی پستی و بلندی نیز می تواند بیانگر تکامل خاک در واحدهای مرتبط با آن باشد. بنابراین به منظور اطلاع از ارتباط بین پذیرفتاری مغناطیسی خاک با میزان تکامل خاک در یک ردیف پستی و بلندی، 11 خاکرخ در واحدهای مختلف فیزیوگرافی در دشت بشار یاسوج حفر و نمونه برداری انجام شد . پذیرفتاری مغناطیسی نمونه های خاک در فرکانس های 0/46 و 4/6 کیلوهرتز اندازه گیری شد. به طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که پستی و بلندی، وضعیت زهکشی و کاربری از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر تشکیل و تکامل خاک های منطقه بوده اند. در اغلب خاکرخ های مطالعه شده مقدار χ با افزایش عمق کاهش می یابد و در برخی خاک ها میزان χ به دلیل انتقال ذرات ریز فرومگنتیک به همراه ذرات رس در افق B حداکثر بودهاست. بیشترین مقدار پذیرفتاری (فرمول در متن اصلی مقاله) به طور عمده در خاکرخ هایی واقع بر سطوح پایدارتر، شرایط زه کشی بهتر و تکامل نسبی بیشتر مشاهده شد . توزیع آهن پدوژنیک (فرمول در متن اصلی مقاله) به میزان زیادی در خاکها با توزیع پذیرفتاری همبستگی نشان داد (فرمول در متن اصلی مقاله) رابطه مثبت و معنی داری بین χ و (فرمول در متن اصلی مقاله) و همچنین با آهن عصاره گیری شده با اسید نیتریک (فرمول در متن اصلی مقاله) یا آهن شبه کل مشاهده شد. شرایط اکوییک در خاک های مورد مطالعه موجب کاهش پذیرفتاری، میزان (فرمول در متن اصلی مقاله) و نسبت (فرمول در متن اصلی مقاله) به ترتیب به میزان 43 و 44 و 65 درصد شده است. این شرایط تفاوت محسوسی بر میزان آهن شبه کل نداشته است.

کلیدواژه ها:

اکسید آهن ، تکامل خاک ، شرایط اکوییک ، کاربری اراضی