ارزیابی خطر سیل ناشی از عوامل انسانی با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیاییGIS مورد استان تهران

توسعه روز افزون جوامع و پیچیده شدن روابط درونی و خارجی آنها، اهمیت پرداختن به مدیریت و برنامه ریزی در کاهش بلایا و اثرات آنها بر سکونتگا ههای انسانی را بیش از پیش نمایان م یکند. استان تهران به لحاظ شرایط طبیعی، منطق های، پراکندگی جمعیت، موقعیتاستقرار شه رها و آباد یها، دارای استعداد بالق وای در بروز بلایای طبیعی و ایجاد شرایط بحرانی می باشد. به همین علت برنامه ریزیمنطق های و ارزیابی استان در برابر بلایا امری مهم و حیاتی محسوب م یشود. در این پژوهش سعی برآن است که رویکرد و مدلی مؤثر در ارزیابی خطر سیل ناشی از عوامل انسانی استان تهران ارائه گردد. هدف این مقاله، پهن هبندی خطر سیل ناشی از دخال تهای انسانی استان تهران بر پایه تحلیل اطلاعات استخراج شده سامانه اطلاعات جغرافیایی ) GIS ( است. در این پژوهش از پارامترهای خاص مانند:کاربری اراضی، تراکم جمعیت، رودخان هها، مسی لها و حریم رودخانه، در تهیه لای هها استفاده شد هاست. سپس با تهیه لای ههای مورد نیاز استان تهران، به آ نها بر اساس میزان اهمیتشان در بروز سیلاب وز ن داده شده و در نهایت نفشه پهنه بندی خطر سیل استان تهران به دست آمده است. در این مراحل از لایه هایی مانند تجاوز به حریم رودخانه جهت توسعه و ساخت و ساز، میزان فرسایش خاک، جنگ لزداییو دیگر موارد که منجر به سیل در استان تهران م یشوند، استفاد ه خواه دشد. در انتها نقشه پهنه بندی احتمال سیل و وضیعت بحرانی نشان م یدهد که در درصد قابل توجهی از مساحت استان تهران در پهنه احتمال وقوع سیل بسیار و بسیار بالا قرار دارد و مناطقی در خطر احتمال بسیار شدید وقوع سیل ناشی از دخال تهای انسانی م یباشد که در صورت وقوع سانحه سکونتگا ههای شهری و روستایی این مناطق اثرات مخرب و غیر قابل جبرانی به جای م یگذارد. به همین دلیل جهت مدیریت بحران و کاهش آسی بپذیری و خسارات مناطق با خطر بالا و بسیار بالا، نیازمند برنامه ریزی و سیاست گذار یهای مناسب و قابل اجرا همانند: کاهش تراکم سکونتگا ههای انسانی در حریم رودخان ه و مسی لها، وضع قوانین ساخت و ساز در حریم رودخانه ها و رعایت استاندارهای زمی نهای زراعی، برای هر منطقه می باشد.

کلیدواژه ها:

ارزیابی خطر ، سیل ، عوامل انسانی ، سامانه اطلاعات جغرافیایی ، استان تهران