مطالعه ی مولفه های معنوی ایزدبانوهای آناهیتا و کوبله

هدف پژوهش حاضر بررسی کارکردها و دلالت­های فرهنگی دو ایزدبانوی مهم از فرهنگ­های باستانی ایران و آناطولی، یعنی آناهیتا و کوبله، و بازتاب این مولفه­ها در آثار هنری می­باشد. جامعه پژوهش حاضر، ایزدبانوهای مهم ایران و آسیای صغیر بود. نمونه مورد بررسی ایزدبانوی مرتبط با ایران باستان، آناهیتا و ایزدبانوی آسیای صغیر، کوبله است. طرح پژوهش توصیفی تحلیلی است و اطلاعات توسط منابع کتابخانه­ای و مقالات معتبر جمع­آوری شدند. با طبقه­بندی مولفه­های معنوی هر یک از ایزدبانوها و نحوه­ی تجلی آن ها در آثار هنری باستان ایران و آسیای صغیر این نتایج حاصل شد: ایزدبانوی آناهیتا علاوه بر مقام والایی که در میان خدایان عصر خود داشت، الهه­ی حاصلخیزی و باروری، الهه­ی آب، الهه­ی عشق و الهه­ی جنگ بود. ایزدبانوی کوبله الهه­ی حاصلخیزی و باروری، الهه­ی کوهستان، الهه­ی حیوانات وحشی و الهه­ی نگهبان. آناهیتا شخصیتی مطهرکننده دارد. اما در مورد کوبله تمام­ نمادها و نحوه تجسم وی از قدرت وی خبر می­دهند. الهه­ی کوهستان و حیوانات وحشی و نگهبان شهرها، نمی­تواند جز قدرت محور مرکزی دیگری داشته باشد. همین طور در تجسم عینی، آناهیتا تاثیراتی از کوبله پذیرفته است. نکته مشترک در نحوه­ی بازتاب مولفه­ها در آثار هنری نمادگرایی بصری بود. در نقش­برجسته­ها­ی طاق بستان و مجسمه کوبله در موزه آنکارا، برای نشان دادن مولفه­ی حاصلخیزی از دو نماد، یعنی آب و انار استفاده شده بود. نکات افتراق اغلب از تفاوت­های معنوی ناشی شده، به عبارتی هر چه تلاش بر انعکاس زیبایی و مطهر بودن آناهیتا بود، در مورد کوبله اقتدار وی اهمیت بیشتری داشت.

کلیدواژه ها:

مولفه های معنوی ، ایزدبانو ، آناهیتا ، کوبله ، حاصلخیزی