مطالعه لایسیمتری تاثیرمدیریت سطح ایستابی بر جذب فسفات و شوری موجود در زهاب در اقلیم گرم وخشک دزفول

روش های مدیریتی امروزه از کارآمدترین روش ها برای افزایش کارایی و بهره وری و ایجاد بازده بیشتر در یک سیستم می باشند. کنترل و مدیریت بخش های مختلف یک سیستم به منظور هدایت آن به سمت ایجاد سیستم بهتر مهم ترین وظیفه ای است که درکنار طراحی باید به آن پرداخته شود مدیریت سیستم های آبیاری و زهکشی بسیار مهم و بسیار تاثیرگذار بر روی قسمت های مختلف سیستم نظیر آب، خاک و گیاه بوده و در تولید محصول نقش موثری ایفا می کند. در مناطق مرطوب ایجاد سطح ایستابی و حفظ آن درطول  دوره ی رشد  به منظور استفاده بهینه از آب آبیاری و ایجاد رطوبت در منطقه ریشه ها  روشی متداول است. اما در مناطق گرم و خشک بالا آمدن نمک ها به همراه آب در اثر جریان مویینه ای که به دلیل تبخیر و تعرق زیاد صورت می گیرد، می تواند عامل باز دارنده ای برای استفاده از این روش ها محسوب شود.در این تحقیق بوسیله ی گلدان های آزمایشگاهی بزرگ  امکان استفاده از روش های کنترل سطح ایستابی (زهکشی کنترل شده و آبیاری زیرزمینی) با اعمال مدیریت آبشویی در اقلیم گرم و خشک دزفول بررسی گردید. به این منظور سه تیمار با شرایط مختلف کنترل سطح ایستابی شامل زهکشی آزادو زهکشی کنترل شده و آبیاری زیرزمینی در سه تکرار در 9 عدد لایسیمتر (ارتفاع 75 و قطر 40سانتی متر) در نظر گرفته شد. سطح ایستابی با EC آب برابر3.5در عمق 50سانتی متری ازسطح خاک در دو تیمار زهکشی کنترل شده و آبیاری زیرزمینی ایجاد گردید. گیاه  آزمایش شده  گوجه فرنگی بود. آبشویی خاک زمانیکه میزان تجمع نمک در منطقه ریشه به حد آستانه شوری می رسید در نظر گرفته شده بود. شوری زهاب در زهکشی آزاد بیشتر  زهکشی کنترل شده بود  از نظر دفع فسفات روش زهکشی آزاد با بالاتر بودن غلظت فسفات  (4  Po)   موجود در زهاب، تلفات بیشتری را نشان داد و کلا تنظیم سطح ایستابی تاثیر مثبتی در جذب املاح داشت.با توجه به اینکه میزان شوری در منطقه ریشه و در آبیاری زیرزمینی کمتر از dS/m 3 بود هیچگونه آبشویی صورت نگرفت. لذا نتایج فوق امکان کارایی این سیستم را در مناطق گرم و خشک  مشخص می کند.