ارزیابی همگنی توزیع مکانی درختان در توده آمیخته کهور ایرانی (Prosopis cineraria) در منطقه حفاظت شده بارچاه استان هرمزگان

سابقه و هدف: الگوی مکانی درختان در یک توده نتیجه فرآیندهای مختلفی از جمله نوع برهمکنش آنها با یکدیگر، پراکنش بذر و ناهمگنی محیطی است. بنابراین آگاهی از الگوی مکانی گونه های گیاهی به منظور درک عمیق تر فرضیه های مختلف در بوم شناسی حائز اهمیت است. با توجه به این اهمیت، شناخت نااریب الگوهای مکانی گونه های گیاهی در بوم شناسی با استفاده از راهبردهای قابل اطمینان ضروری است. آماره های اختصاری که در تحلیل الگوی نقطه ای برای دستیابی به الگوی مکانی گیاهان طراحی شده اند بر اساس فرآیند پوآسون همگن (تصادفی مکانی کامل) طراحی شده اند. بنابراین بررسی همگنی توزیع مکانی درختان پیش از تحلیل الگوی مکانی آنها ضروری است. با توجه به این موضوع، مطالعه حاضر با هدف ارزیابی همگنی توزیع مکانی درختان در یک توده آمیخته کهور ایرانی در ناحیه رویشی خلیج عمانی با استفاده از دو روش انجام شد. همچنین بررسی تاثیر عدم توجه به پیش فرض تصادفی مکانی کامل بر تحلیل الگوی مکانی درختان هدف دیگر این مطالعه بود. مواد و روش ها: یک قطعه نمونه با مساحت 49 هکتار (700 متر × 700 متر) از یک توده آمیخته کهور ایرانی در منطقه حفاظت شده بارچاه استان هرمزگان انتخاب شد. موقعیت مکانی همه درختان و درختچه های با ارتفاع بیش از 5/0 متر قطعه نمونه ثبت شده و ارتفاع و مساحت تاج آنها اندازه گیری شد. همچنین یک قطعه نمونه دیگر با شرایط محیطی و تعداد درخت مشابه با توزیع مکانی همگن و الگوی مکانی کپه ای درختان شبیه سازی شد. دو روش آزمون کای اسکوئر مبتنی بر کوادرات به همراه شاخص باقیمانده پیرسون و آزمون کولموگروف اسمیرنوف برای تشخیص همگنی توزیع مکانی درختان در دو قطعه نمونه به کار رفتند. همچنین برای تحلیل الگوی مکانی در دو قطعه نمونه از تابع همبستگی جفتی همگن و ناهمگن استفاده شد. یافته ها: قطعه نمونه مورد مطالعه پوشیده از 498 درخت و درختچه بود که از 149 پایه کهور ایرانی، 248 پایه آکاسیای چتری و 101 پایه دهیر تشکیل شده بودند. نتایج نشان داد که آزمون کای اسکوئر تنها با ترکیب 4 × 4 کوادرات توانست همگنی قطعه نمونه شبیه-سازی را تشخیص دهد. میانگین شاخص باقیمانده پیرسون نیز نتوانست تفاوت همگنی در دو قطعه نمونه را شناسایی نماید. در حالی که آزمون کولموگروف اسمیرنوف تفاوت توزیع مکانی درختان در قطعه نمونه واقعی (001/0p-value نتیجه گیری: به طور کلی، نتیجه گیری شد که آزمون کولموگروف اسمیرنوف روشی قابل اطمینان در ارزیابی همگنی توزیع مکانی گیاهان در منطقه مورد مطالعه بود. همچنین نشان داده شد که کارایی تابع g در شناسایی الگوی مکانی گیاهان از همگنی توزیع مکانی آنها تاثیر گرفته و استفاده از شکل نامناسب تابع g، منجر به ارائه نتایج اریب در تحلیل الگوی مکانی در منطقه مورد مطالعه شد.

کلیدواژه ها:

آزمون کولموگروف اسمیرنوف ، آزمون کای اسکوئر ، الگوی مکانی ، کهور ایرانی ، همگنی