تحلیل اقتصادی مدیریت کم آبیاری و تعیین اعماق شاخص بهینه آبیاری در گیاه آفتابگردان

محدودیت آب از مهمترین عوامل بازدارنده تولید محصولات زراعی به شمار می رود، بنابراین انتخاب یک راهبرد بهینه و برتر برای استفاده از آب در شرایط کمبود آب ضروری است. به این منظور پژوهشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تیمار (55، 75، 100 و 125 درصد نیاز آبی) و 3 تکرار روی گیاه آفتابگردان در دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری انجام گرفت. هدف اصلی این پژوهش برآورد تابع تولید، محاسبه عمق های شاخص و بهینه آب مصرفی و مطالعه اقتصادی اثر کم آبیاری بر عملکرد محصول می-باشد. بر پایه تحلیل ریاضی و اقتصادی توابع تولید، هزینه و درآمد، عمق های شاخص و بهینه آبیاری مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته های این پژوهش نشان داد که بیشترین عملکرد محصول 5407 کیلوگرم به ازای یک متر مکعب آب بوده که مربوط به ارتفاع 78 سانتی متر آب آبیاری است و حدکثر درآمد خالص 25201563 ریال در هکتار و مربوط به مصرف 3/77 سانتی متر آب آبیاری می باشد. بیشترین مقدار آب صرفه جویی شده نسبت به آبیاری کامل، متعلق به عمق معادل آبیاری در حالت محدودیت آب بدست آمد، که امکان افزایش سطح زیر کشت نسبت به آبیاری کامل به میزان 15 درصد وجود دارد، با وجود اینکه بالاترین میزان عملکرد متعلق به آبیاری کامل بود، اما به دلیل بالا رفتن هزینه ها سود خالص نهایی حداکثر نشد. بیشترین بازده ریالی برای هر متر مکعب آب در شرایط محدودیت آب و به میزان 3362 ریال محاسبه شد. در شرایط کم آبی و با هدف کسب سود حداکثر، کاهش آب آبیاری آفتابگردان به میزان 15 درصد می تواند، اعمال گردد.

کلیدواژه ها:

آفتابگردان ، تابع عملکرد ، تابع هزینه ، عمق بهینه ، کم آبیاری