مقایسه مدل های غیرخطی سری زمانی و برنامه ریزی ژنتیک در پیش بینی جریان روزانه رودخانه ها (مطالعه موردی: رودخانه باراندوزچای ارومیه)

در این مطالعه برای پیش بینی جریان روزانه رودخانه باراندوزچای ارومیه در دوره آماری 1388-1352، از مدل غیرخطی سری زمانی دوخطی و روش برنامه ریزی ژنتیک استفاده و نتایج بر اساس شاخص های آماری جذر میانگین مربعات خطا و ضریب همبستگی مورد مقایسه قرار گرفت. در مطالعه حاضر مدل دوخطی BL(1,11,1,1) با داشتن کمترین مقدار معیار اکایکه اصلاح شده به عنوان مدل مناسب سری روزانه انتخاب و پس از انجام آزمون نکویی برازش الگوی مذکور برای پیش بینی جریان روزانه رودخانه باراندوزچای به کار برده شد. نتایج نشان داد که این الگو از توانایی لازم برای مدل سازی جریان روزانه برخوردار است. ضریب همبستگی وجذر میانگین مربعات خطا برای مدل BL(1,11,1,1) در مرحله صحت سنجی به ترتیب معادل 902/0 و ( )520/3 محاسبه شد. به منظور مدل سازی جریان روزانه رودخانه با برنامه ریزی ژنتیک از حافظه های دبی یک روز قبل، دو روز قبل تا چهار روز قبل استفاده شد. نتایج نشان داد که تا حافظه سه روز قبل دقت مدل سازی رو به بهبود بوده و بعد از آن کاهش می یابد. ضریب همبستگی و جذر میانگین مربعات خطا در بهترین حالت برنامه ریزی ژنتیک در مرحله صحت سنجی به ترتیب 928/0 و ( )863/2 می باشد. به طور کلی با مقایسه نتایج حاصل از دو الگوی مذکور می توان نتیجه گرفت که برنامه ریزی ژنتیک با 9/22 درصد خطای کمتر نسبت به مدل دوخطی، جریان روزانه رودخانه باراندوزچای را پیش بینی می کند.

کلیدواژه ها:

آبدهی ، برنامه ریزی ژنتیک ، پیش بینی ، دوخطی ، صحت سنجی