ایجاد و بررسی مدل های مختلف تحلیل منطقه ای تناوب سیلاب تابعی از دوره بازگشت (مطالعه موردی: استان اردبیل)

توسعه تکنیک های برآورد فراوانی منطقه ای سیلاب در مناطق فاقد ایستگاه های اندازه گیری یکی از اولین اهداف اصلی در مسایل روز هیدرولوژی می باشد. در این تحقیق، تحلیل منطقه ای بین دبی سیلاب به عنوان عامل وابسته و ویژگی های فیزیکی به عنوان عامل مستقل با بکارگیری روش معکوس در حوضه های استان اردبیل انجام گرفت. برای حصول به مدل واحد، دوره بازگشت به عنوان عامل مستقل در مدل در نظر گرفته شد. منطقه مورد تحقیق متشکل از 9 ایستگاه هیدرومتری واقع در نواحی مرکزی می باشدکه 7 ایستگاه برای واسنجی (ایجاد مدل) و 2 ایستگاه برای صحت سنجی مدل های ایجاد شده، مورد استفاده قرار گرفتند. چهار نوع مدل شامل مدل های مساحت، مساحت-شیب، مساحت- شیب- طول آبراهه ها و مدل فولر مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد کمترین همبستگی بین پارامترها برآورد شده، مربوط به مدل مساحت می باشد. لذا پارامترهای برآورد شده این مدل یکتا بوده و نسبت به مدل های دیگر از اعتبار بالاتری برخوردار بود. از بین چهار مدل مورد مطالعه، مدل فولر عملکرد مناسبی برای تخمین سیلاب نشان نداد. مدل های مساحت، مساحت- شیب و مساحت- شیب- طول آبراه ها تا دوره بازگشت 50 سال دبی سیلاب را با دقت مناسبی برآورد کردند. با افزایش دوره بازگشت دقت مدل های ذکر شده کاهش یافت. مدل مساحت با RMSE 30/23 و 51/23 (مترمکعب بر ثانیه) کمترین دقت و مدل مساحت- شیب- طول آبراه ها با RMSE 51/9 و 32/6 (مترمکعب بر ثانیه) بیشترین دقت را در برآورد دبی سیلاب در ایستگاه های صحت سنجی داشتند.

کلیدواژه ها:

تحلیل منطقه ای سیلاب ، روش معکوس ، رگرسیون ، عدم اطمینان ، حوضه های اردبیل