بررسی آزمایشگاهی حداکثر عمق و طول گودال های ایجاد شده ناشی از برداشت مصالح رودخانه ای تحت شرایط جریان زیربحرانی

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 454

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JWSC-26-1_006

تاریخ نمایه سازی: 11 آبان 1398

چکیده مقاله:

چکیده: سابقه و هدف: برداشت شن و ماسه از بستر و کناره های رودخانه سبب تغییر در شرایط هیدرولیکی، هیدرولوژیکی، افزایش فرسایش بستر و کناره های رودخانه و همچنین تخریب سازه های موجود در مسیر رودخانه می گردد. هدف از تحقیق حاضر بررسی حداکثر عمق و طول انتقال گودال های ایجاد شده تحت اثر برداشت مصالح رودخانه ای است. مواد و روش ها: برای این تحقیق از کانال مستطیلی شکل به طول 5 متر، عرض 3/0 متر و ارتفاع 45/0 متر با شیب ثابت استفاده شد. گودال هایی نیز با اندازه های مختلف و تحت سرعت های نسبی جریان 83/0، 89/0، 94/0 و 1 برای حالت با و بدون اعمال دریچه در دانه بندی های 15/0 و 6/0 میلی متر ایجاد گردید. در این تحقیق زمان آزمایش برای حالت بدون اعمال دریچه 1 ساعت و برای حالت با اعمال دریچه 5/1 ساعت می باشد که زمان تعادل برای هر دو حالت 15 دقیقه آخر آزمایش ذکر گردید. برای برداشت داده از نیمرخ سه بعدی بستر در هر دو حالت، بعد از قطع جریان آب و ثبت عمق آب در نقاط مختلف، از اسکنر سه بعدی لیزری استفاده شد. همچنین از مقطع کناری بستر متحرک نیز اقدام به عکسبرداری از نحوه گسترش گودالهای ایجاد شده گردید. سپس با استفاده از نرم افزارهای MATLAB ، Tec-Plot 360، Grapher و Excelاقدام به مرتب سازی و آرایش مجدد دادهها و رسم نمودارهای برداشت شده گردید. در طول آزمایشهای انجام شده تشکیل فرم های بستر نیز در بالا و پاییندست گودالهای ایجاد شده مشاهده و نحوه تغییرات آنها با زمان ثبت شد. یافته ها: نتایج آزمایش ها نشان داد که با کاهش عدد فرود و کاهش عمق گودال ها و همچنین با ایجاد جریان ثانویه در داخل گودا ل ها، نسبت بی بعد ارتفاع گودال به عمق جریان ( ) کاهش، طول وعرض گودال به عمق جریان ( و ) افزایش می یابد. در ضمن مشخص گردید که با افزایش تنش برشی و عدد فرود، نسبت سرعت برشی بحرانی به سرعت جریان ( ) افزایش خواهد یافت. همچنین نیمرخ طولی و نمایی سه بعدی از انتقال گودال ها برای تمامی شرایط هیدرولیکی و رسوبی مختلف مشاهده و ترسیم شد. در انتها معادلات تجربی برای حداکثر طول و عمق آبشستگی برای گودال مستطیلی شکل به همراه آنالیز حساسیت ارائه گردید. در حالت کلی نشان داده شد که زاویه ایستایی مصالح داخل آب ( ) بیشترین تاثیر را در افزایش و ارتفاع گودال به عمق جریان ( ) بیشترین تاثیر را در کاهش طول و عمق آبشستگی گودال دارد. نتیجه گیری: نتایج آزمایش ها بصورت ارائه روابط بی بعد برای حداکثر عمق و طول آبشستگی گودال ها برای هر دو حالت با و بدون اعمال دریچه در هر دو دانه بندی 15/0 و 6/0 میلی متر تحت شرایط جریان زیربحرانی و نشان دادن بیشترین و کمترین اثر پارامترها و بکارگیری آنالیز حساسیت برای روابط حاصل شده، می باشد. همچنین مشاهده شد که کمترین درصد خطا برای حداکثر عمق آبشستگی مربوط به دانه بندی 15/0 میلی متری در حالت بدون اعمال دریچه با درصد خطای نسبی 98/2% و خطای RMSE(بدون واحد)، 23/0 می باشد. کمترین درصد خطا برای حداکثر طول آبشستگی نیز مربوط به دانه بندی 6/0 میلی متری برای حالت با اعمال دریچه با درصد خطای نسبی 75/4 % و خطایRMSE (بدون واحد)، 5/0 می باشد.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

رسول دانشفراز

گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران.

جعفر چابک پور

گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران.

مهدی دسینه

گروه مهندسی عمران- دانشگاه مراغه

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • Amini, A. 2001. Field and Experimental ...
  • investigation of the displacement of the ...
  • material pit. Master s Thesis. Tarbiat ...
  • Modares University of Tehran, Tehran, ...
  • Iran. (In Persian) ...
  • Ashraf, M.A., Maah, M.J., Yusoff, I., ...
  • Wajid, A., and Mahmood, K. 2011. Sand ...
  • mining effects, causes and concerns: A ...
  • case study from Bestari Jaya, Selangor, ...
  • Peninsular Malaysia. Scientific Research ...
  • and Essays, 6: 6. 1216-1231. ...
  • Cantelli, A., and Muto, T. 2014. Multiple ...
  • knick points in an alluvial river generated ...
  • by a single instantaneous drop in base ...
  • level: experimental investigation. Earth ...
  • Surface Dynamics, 2: 1. 271. ...
  • Chen, D. 2011. Modeling channel ...
  • response to in stream gravel mining, ...
  • Sediment Transport-Flow and Morphological ...
  • Farhadzadeh, A. 2000. Investigate the ...
  • displacement of the pit caused by ...
  • the removal of sand in a bed of a ...
  • canal. Master s Thesis. Tarbiat Modares ...
  • University of Tehran, Tehran, Iran. ...
  • Grimaud, J.L., Paola, C., and Voller, V. ...
  • 6. Experimental migration of knick ...
  • points: influence of style of base-level ...
  • fall and bed lithology. Earth Surface ...
  • Guide to local scour calculation methods. ...
  • 1. 549 review National Planning and ...
  • Budget Organization. (In Persian) ...
  • Jabbari, E., and Farzi, H. 2010. Sand and ...
  • gravel production and these results in the ...
  • changing patterns of Razavr River ...
  • sediment load. Geographic Research, ...
  • : 1. 145-160. (In Persian) ...
  • Lee, H.Y., Fu, D.T., and Song, M.H. ...
  • 3. Migration of Rectangular mining ...
  • pit composed of uniform sediment. J. ...
  • Hydr. Engin. 119: 1. 64-80. ...
  • Lee, H.Y., and Chen, S.C. 1996. ...
  • Migration of rectangular mining pit ...
  • composed of non-uniform sediments. J. ...
  • Chine. Inst. Engin. 19: 2. 255-264. ...
  • Liangwen, J., Zhangren, L., Qingshu, Y., ...
  • Shuying, O., and Yaping, L. 2007. ...
  • Impacts of the large amount of sand ...
  • mining on riverbed morphology and ...
  • tidal dynamics in lower reaches and ...
  • delta of the Dongjiang River. J. ...
  • Geograph. Sci. 17: 2. 197-211. ...
  • Neyshabouri, S.A.A.S., Farhadzadeh, ...
  • A., and Amini, A. 2002. Experimental ...
  • and field study on mining-pit migration. ...
  • Inter. J. Sed. Res. 17: 4. 323-331. ...
  • Rinaldi, M., Wyzga, B., and Surian, N. ...
  • 5. Sediment mining in alluvial ...
  • channels: Physical effects and ...
  • management perspectives. River Research ...
  • and Applications, 21: 7. 805-828. ...
  • Rezaie, M., Daneshfaraz, R., and ...
  • Dasineh, M. 2018. Experimental ...
  • Investigation of the Effect of Clay and ...
  • Polyacrylamide Cationic Addition on ...
  • Scouring Reduction of Pier Bridges and ...
  • pits created by bed material removal. ...
  • Hydraulic Press, 13: 3. 59-70. (In Persian) ...
  • Sracek, O., Bohdan, K., Martin, M., ...
  • Vladimír, M., František, V., Zbyněk, V., ...
  • and Imasiku, N. 2012. Mining-related ...
  • contamination of surface water and ...
  • sediments of the Kafue River drainage ...
  • system in the Copperbelt district, ...
  • Zambia: An example of a high ...
  • neutralization capacity system. J. ...
  • Geochem. Exp. 112: 2.174-188. ...
  • Shabahi Bajestan, M. 2005. Hydraulic ...
  • sediment. Shahid Chamran University of ...
  • Ahvaz Publications. ...
  • نمایش کامل مراجع