ارزیابی اثرات کمی بلندمدت شرایط مدیریت و بهره برداری کنونی بر آبخوان دشت ورامین
محل انتشار: پژوهش های حفاظت آب و خاک، دوره: 26، شماره: 2
سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 391
فایل این مقاله در 11 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JWSC-26-2_014
تاریخ نمایه سازی: 11 آبان 1398
چکیده مقاله:
چکیده سابقه و هدف: امروزه استفاده از مدل ها برای به تصویرکشیدن واقعیات و درک بهتر آن ها و همچنین اتخاذ تصمیمات درست در مورد پدیده ها، بسیار متداول است. یکی از این مدل ها، مدل شبیه سازی جریان آب زیرزمینی است که توسط متخصصان در بسیاری از کشورها استفاده می شود و دقت و صحت نتایج آن ها نیز ثابت شده است. هدف از این مطالعه، ارزیابی تاثیر طرح های مدیریتی فعلی آبخوان و حوضه ی آبریز رودخانه ی جاجرود بر تغییرات سطح ایستابی آبخوان آزاد و سطح پیزومتریک آبخوان محصور، با استفاده از مدل سازی عددی است. با استفاده از مدل های عددی، می توان نحوه ی واکنش آبخوان نسبت به برداشت و تغذیه ی آبخوان، با روند حاکم یا سناریوهای مختلف مدیریتی را پیش بینی کرد. مواد و روش ها: در این مطالعه، رفتار هیدرولیکی آبخوان دشت ورامین با استفاده از کد Modflow از نرم افزار GMS در دو حالت ماندگار و غیر ماندگار شبیه سازی شد. پس از واسنجی مدل، ضرایب هیدرودینامیکی تصحیح شدند و سپس با استفاده از مدل به دست آمده، رفتار کمی آبخوان برای سال های آینده، برای دو سناریوی مدیریتی، پیش بینی شد. سناریوی اول بیانگر شرایط کمی فعلی آبخوان ورامین است. بدین معنا که ورودی آب از رودخانه جاجرود به دشت ورامین ادامه یابد بدون آنکه آبی از تصفیه خانه فاضلاب جنوب تهران، به دشت وارد شود. سناریوی دوم، بیانگر وضعیت آبخوان در صورت تحقق برنامه ریزی های انجام شده توسط ارگان های مربوطه است. در این سناریو، مقادیر تخصیص یافته از خروجی تصفیه خانه ی فاضلاب جنوب شرق تهران وارد منطقه ی دشت ورامین می شود ولی به دلیل اجرای سد مخزنی ماملو، بخش قابل توجهی از منابع آب سطحی رودخانه-ی جاجرود وارد دشت نخواهد شد. یافته ها: در نقشه های خروجی از سناریوی اول (روند فعلی)، وضعیت افت سطح آب زیرزمینی همانند سال های پیشین ادامه دارد، ولی در سناریوی دوم با توجه به بهره گیری از آب خروجی از تصفیه خانه ی فاضلاب تهران و علی رغم قطع آب ورودی رودخانه جاجرود به دشت، از نرخ افت سطح آب زیرزمینی آبخوان کاسته خواهد شد هرچند این افت کماکان ادامه دارد. مقایسه ی اجرای مدل در سناریوی اول و دوم نشان می دهد که با اجرای طرح های برنامه ریزی شده، بخشی از مشکلات کمی آبخوان به ویژه در نواحی شمالی دشت کاهش خواهد یافت، به گونه ای که در برخی از مناطق شمالی دشت، از افت آب زیرزمینی مورد انتظار در روند جاری تا سال 1420 (نتایج حاصل از سناریوی اول)، حدود 30 الی 40 متر کاسته شده است. در سناریوی دوم همچنان بیلان آب زیرزمینی دشت منفی است به گونه ای که سالانه حدود 100 میلیون مترمکعب از ذخیره ی آبخوان کاهش می یابد. نتیجه گیری: نتایج شبیه سازی نشان می دهد که در هر دو سناریوی مورد نظر ( سناریوی اول، روند فعلی و سناریوی دوم، پس از اجرای طرحهای در دست اجرا)، بیلان آب زیرزمینی دشت منفی بوده و روند افت سطح ایستابی ادامه خواهد داشت، اما از سرعت افت سطح ایستابی در سناریوی دوم، نسبت به سناریوی اول، کاسته خواهد شد. بنابراین می توان گفت که به منظور توقف روند افت سطح آب در آبخوان دشت ورامین، می بایستی علاوه بر طرح ورود آب از تصفیه خانه ی فاضلاب تهران به دشت ورامین، تغذیه ی آبخوان دشت از رودخانه ی جاجرود (به عنوان اصلی ترین منبع تغذیه ی طبیعی آبخوان) همچنان ادامه یابد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
فرشته ولی وند
گروه مهندسی اکتشاف معدن، دانشکده مهندسی معدن و متالورزی، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران، ایران
همایون کتیبه
مهندسی اکتشاف معدن، دانشکده مهندسی معدن و متالورزی، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران. ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :